Evden Uzay Bilimi: Çocuklar ve Yetişkinler İçin Kaynaklar…

Bugünlerde dünya genelinde birçok insanın evde kalmasıyla birlikte güzel zaman geçirmek ve uzay bilimi hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir dizi etkinlik.

Evden uzay bilimi: çocuklar ve yetişkinler için kaynaklar
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) 1989’da astrometrik(gökyüzünü haritalama, çizme bilimi) bir uzay misyonunu başlattı. Uydunun ismi, MÖ 2. yüzyılda yaşamış ömrünü astronomiye adayan ve bilinen en eski yıldız kataloğunu derleyen Yunan astronomu Hipparchus’un anısına izafen Hipparcos olarak adlandırılmıştı. 

Üç yılı aşkın bir süredir faaliyet gösteren Hipparcos’un verilerine dayanarak yayınlanan katalog astronomi araştırmalarının birçok alanında büyük bir etkiye sahipti. Bu katalog 117 955 yıldızı listelemiş, konumlarını daha önce hiç görülmemiş bir doğrulukla rapor etmiş ayrıca uzaklıklarını ve Galaksideki hareketlerini de belirlemiştir. Yer tabanlı gözlemlerden 8 binin üzerinde yıldıza ait bilgileri içeren son kataloglara göre büyük bir ilerlemeydi.

Koltukta astronomi

Hazır evlere kapanmışken Gökyüzünün tamamına erişim sağlayan bir keşif portalı olan ESASky ile işe başlayabilirsiniz. Bu, Bilgisayar, tablet ve ulaşımına açık bilimsel bir uygulama. ESA ve diğer ajanslar tarafından yararlanılan birçok  verilerini içeriyor.

Uygulamayı Explorer’da açtığınızda imleç ile nesnelerin rastgele görselleştirmeleri, kişinin favori cisimlerinin adını girerek etrafında gezinmeleri, Bilim modunda ayrıca kullanıcıların ilgilendiği ulaşmaları ve çok daha fazlası sağlanıyor. Araştırmaları için ESA’nın gezegen misyonlarından elde ettiği verileri kullanan bilim insanlarının sıkça başvurduğu bir platform olan ESA’nın Planet Science arşivi, kullanıcıların görüntülere ve diğer veri ürünlerine göz atmaları için görsel bir galeri arayüzü içeriyor.

Vatandaş bilimi

Bilim insanlarına katılmak ve birinin araştırmalarını evden desteklemek için klasik bir etkinlik. Herkesin bilimi. Beşeri bilimler ve daha birçok alanda kişilerin gerçek araştırmalara  katılmasını sağlayan vatandaş bilimi.  Özellikle insanların desteklediği araştırmalar için dünyanın en büyük ve en popüler platformu olan Zooniverse’de çevrimiçi ortamda çalışan birçok vatandaş bilimi projesi var.

Evden uzay bilimi: çocuklar ve yetişkinler için kaynaklar
ESASky, bilgisayar, tablet ve mobil kullanıcıların, ESA ve diğer kurumlar tarafından işletilen birçok uzay bilimi misyonunun yanı sıra yer tabanlı teleskoplar tarafından gözlendiği gibi, elektromanyetik tayfın gama ışınlarından radyo dalga boylarına kadar yakınındaki ve ötesindeki kozmik nesnelerin görselleştirmesini sağlar. 

En ünlü projelerden biri, amatörleri astronomik görüntülerdeki gökada şekillerinin görsel olarak incelenmesi ve sınıflandırılmasında desteklemeye davet etmek için 2007 yılında başlatılan Galaxy Zoo’dur. Yüz binlerce gönüllünün katılımını sağladı ve vatandaş bilim insanlarının girdilerine dayanan düzinelerce yayına yol açtı. Geçen yıl ESA ve diğer araştırma enstitüleri, gökbilimciler, gezegen bilimciler ve yazılım mühendislerden oluşan Hubble Asteroid Hunter adında bir ekip kurdu.

Bu projenin gönüllüleri; görüntülerde potansiyel olarak bulunan asteroitleri belirleyerek ve izlerini takiple konumlarını işaretleyerek, Zooniverse destekli  bilim insanlarının asteroitlerin yörüngelerini belirlemelerine,  geliştirmelerine ve bu nesneleri daha iyi karakterize etmelerine yardımcı oluyorlar. Bu, bilinen ya da önceden bilinmeyen asteroitlerin şimdiki yörüngelerini ve gelecekteki olası yörüngelerini daha önce bilinenlerden daha kesin bir şekilde belirleyebilecekleri anlamına gelmekte.

Samanyolu’ndaki yıldızları keşfetme

Kozmostaki yerimiz hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir başka çevrimiçi kaynak. Hipparcos misyonu tarafından ölçülen gökyüzünü keşfetmek için etkileşimli bir görselleştirme olan ESA’nın Yıldız Haritası. 1989-1993 yılları arasında faaliyet gösteren Hipparcos, 100 binden fazla yıldızın konumlarını, hareketlerini ve mesafelerinin hassas ölçümlerini elde ederek astronomi araştırmalarının birçok alanı üzerinde önemli bir etkiye sahip olan ilk uzay astrometresi misyonuydu.

ESA’nın Gaia misyonu Hipparcos’un halefi olarak 2013 yılında başlatıldı ve eşi görülmemiş bir hassasiyetle bir milyardan fazla yıldızı haritalamakta. Birinci ve ikinci Gaia olarak açıklanan veriler astronominin birçok alanında devrim kabul edilmiş ve yeni keşifler için halihazırda veri olarak depolarında bulunmakta. Kullanıcılar, başka bir etkileşimli görselleştirme olan Gaia Yıldız Aile portresi aracılığıyla görevin ikinci veri sürümünden bir veri alt kümesini keşfedebilir ve astronomide yıldızların evrimini incelemek için temel bir araç olan Hertzsprung-Russell diyagramını daha fazla öğrenebilirler.

Evden uzay bilimi: çocuklar ve yetişkinler için kaynaklar
Gökbilimciler; derin gökyüzünü incelemek için NASA / ESA Hubble Uzay Teleskobunu kullandıklarında, güneş sistemimizden gelen asteroitlerin, uzaktaki galaksilerin veya bulutsuların görüntülerine ulaşabiliyor.

Heidelberg Üniversitesi tarafından geliştirilen gerçek zamanlı, 3 boyutlu bir astronomi görselleştirme yazılımı olan Gaia Sky’i kullanarak ESA’nın milyar yıldızlı araştırmacısının verilerini araştırmak da mümkün. Gaia Sky, güneş sistemimizin bir simülasyonunu, ikinci Gaia veri sürümünden gelen verilerin bir görünümünü, yıldız kümelerini, yakın ve uzak galaksileri, kuasarları ve Kozmik Mikrodalga Arka planını görselleştirmek için ek astronomik ve kozmolojik verileri içeriyor.

Çocuklar için kaynaklar

ESA Çocuklar; çocuklar için tasarlanan bir web sitesi, ESA Eğitim ofisi, okullar kapalı iken evde iyi vakit geçirmek ve eğlenmek için çocuklara ilişkin bir sürü faaliyetleri içermekte.

Kağıda ve yazıcıya erişimi olanlar için modeller oluşturma imkanı da vardır:

Son olarak, ESA’nın  görevlerinden bazılarını içeren, güneş sistemimizdeki gezegenleri ve diğer gök cisimlerini araştıran animasyonlu videolardan bazılarını bulabilirsiniz (videolar birkaç dilde mevcuttur).

Önceki İçerikÖnümüzdeki Günlerde Kuyruklu Yıldız Gösterisi Var…
Sonraki İçerikCOVID-19: Uydular Yardımcı Olabilir mi?