Gökbilimciler Cüce Galaksilerde Dev Kara Delikler Buldular…

Birçok durumda, kara delik galaksinin merkezi civarı değil eteklerinde bulunuyor.

VLA (Very Large Array) ile yapılan çalışmalar, cüce gökadalardaki büyük kara deliklerin yaklaşık yarısının bu gökadaların merkezinde olmadığını göstermekte. Bu durum, gökbilimcilere, evrenin erken tarihinde benzer kara deliklerin oluştuğu ve büyüdüğü koşullar hakkında yeni bilgiler veriyor.
Sanatçının bir cüce galaksi anlayışı, şekli büyük olasılıkla başka bir galaksiyle geçmişteki bir etkileşim ve eteklerinde büyük bir kara delik (çarpıklık) nedeniyle bozuk. Kara delik, dönen bir disk oluşturan ve dışa doğru itilen malzeme jetlerini üreten malzemeden çekilir. | Kredi bilgileri: Sophia Dagnello, NRAO / AUI / NSF
Sanatçının bir cüce galaksi anlayışı, büyük olasılıkla başka bir galaksiyle geçmişteki bir etkileşim ve eteklerinde büyük bir kara delik (çarpıklık) nedeniyle şekli bozuk.

Evrenin erken tarihinde büyük kara delikler oluşturan mekanizmalar hakkında bilgi edinmek isteyen gökbilimciler, Dünya’dan bir milyar ışık yılı uzaklıktaki cüce gökadalarda bu tür 13 kara deliğin keşfiyle önemli yeni ipuçları elde ettiler. Samanyolu galaksimizden 100 kat daha büyük olan bu cüce gökadalar, büyük kara deliklere ev sahipliği yaptığı bilinen en küçük gökadalar arasındadır. Bilim adamları, bu küçük gökadalardaki kara deliklerin Güneşimizin kütlesinin yaklaşık 400 bin katı olması gerektiğini hesapladılar.

Montana State Üniversitesi’nden Amy Reines: “Onları ve galaksilerini incelemek, bize, Evrenin başlangıcında Güneş’ten milyon veya milyarlarca kat büyük kütleli benzer kara deliklerin nasıl oluştuğunu ve milyarlarca yıl boyunca galaktik birleşmelerle, bugün daha büyük galaksilerde gördüğümüz süper kütleli kara delikleri nasıl oluşturduğuna dair bilgi vereceğini umuyoruz.”

Reines ve arkadaşları, 2011’de VLA’yı kullanarak bir cüce galaksideki ilk büyük kara deliği keşfetmişlerdi. Bilim adamları, bu kez görünür ışık bölge teleskoplarıyla yapılan bir gökada kataloğu olan NASA-Sloan Atlas’dan bir gökada örneği seçerek işe başladılar. Samanyolu’nun küçük arkadaşı olan Büyük Macellan Bulutsusu bölgesinde Güneş kütlesinin yaklaşık toplam 3 milyar katından daha az yıldıza sahip galaksileri seçtiler. Bu örnekten, Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’nin 1993 ve 2011 yılları arasında yapılan Radyo Gökyüzü Görüntüleri’nde yer alan adayları seçtiler.

dwarf galaxy photos ile ilgili görsel sonucu

Daha sonra  seçilen galaksilerden 111’inin yeni ve daha hassas, yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde etmek için VLA’yı kullandılar. “Yeni VLA gözlemleri, bu galaksilerin 13’ünün aktif olarak çevre materyallerini tüketen büyük bir kara delik barındırması için güçlü kanıtlara sahip olduğunu ortaya koydu. Bu 13 galaksinin yaklaşık yarısında daha büyük gökadalardaki durumdan farklı olarak kara deliğin merkezde olmadığını bulmaktan çok şaşırdık.” Bilim adamları bunun galaksilerin oluşum tarihlerinin başlarında muhtemelen başka galaksilerle birleşmelerinden olduğunu belirttiler.

Bu durum, cüce gökadalardaki büyük kara deliklerin kabaca yarısının gökadalarının eteklerinde dolaşacağını tahmin eden bilgisayar simülasyonları ile tutarlıdır. Reines, “Bu çalışma bize, kara delik nüfusunun daha iyi anlaşılması ve Evrenin başındaki ilk büyük kara deliklerin oluşturulmasına hangi mekanizmaların yardımcı olduğunu öğrenmek için cüce gökadalardaki büyük kara delikler için aramalarımızı merkezlerinin ötesinde genişletmemiz gerektiğini öğretti” dedi.

Önceki İçerikSamanyolu’nun Yaklaşmakta Olan Galaktik Çarpışması Yeni Yıldızları Doğuruyor…
Sonraki İçerikYeni Uzay Teleskopları Hubble İle Nasıl Çalışacak?