2022’de görülecek kuyruklu yıldızlar
Önümüzdeki aylarda ziyareti beklenen 11 kuyruklu yıldız bulunmakta. Bunlardan birkaçı sıradan bir dürbünle bile görülebilecek. Burada, hem mevcut kuyruklu yıldızları keşfedeceğiz hem de yıl içinde görülebilecek olanlar için ileriye bakacağız. Hoş sürprizlere hazır olun.
İster görsel bir gözlemci olun ister bir gökyüzü fotografçısı olun, kuyruklu yıldız izlemek, tüm astronomik uğraşların en zevklilerinden biridir. Kuyruklu yıldızların güzel formları vardır, görünüşleri zamanla gelişir ve öngörülemeyen davranışlara eğilimlidir. Durağan değil hareketli bir hedeftir.
Her gece ve haftalar boyu bir kuyrukluyıldızı bulmak ve gözlemlemek, yalnızca astronomik bir nesnenin gözlerimizin önünde değiştiğini görmekle birlikte, aynı zamanda bir kuyruklu yıldızı avlamak, bulmak ve takip etmek gözlemciye büyük bir mutluluk getirir.
2022 senesi kuyruklu yıldızlar bakımından verimli görülse de, yalnızca birkaçının 8. veya daha parlak kadir değerlerine ulaşması neticesiyle küçük teleskoplar ve dürbünler ile görünebilecek hale gelmesi bekleniyor. Her yıl, dürbün, teleskop hatta çıplak gözle görünen birçok yeni kuyruklu yıldız keşfi yapılır.
Örneğin, Güneş Gözlemevi (SOHO) tek başına yılda 200’den fazla kuyruklu yıldız tespit eder. PanSTARRS, Zwicky Transient Facility (ZTF) ve ATLAS Projesi gibi robotik araştırmalar, yılda 40 ila 50 nesne keşfeder. Yılda birkaç kez amatör gökbilimciler robotik olasılıkları yener ve kendi adlarını taşıyan yeni kuyruklu yıldızlar ortaya çıkarır.
Örneğin, Japon Hideo Nishimura, geçtiğimiz Temmuz ayında Canon dijital kamerasıyla yaptığı pozlarda Comet Nishimura’yı (C/2021 O1) buldu. 2019’da Kırımlı amatör Gennady Borisov, ilk haydut yıldızlararası kuyruklu yıldız 2I/Borisov’u keşfetti.
Şimdi listemizdekileri kuyruklu yıldızları tanımaya başlayalım.
19P/BORRELLY
Günberi : 1 Şubat 2022 — 195 milyon km (1,3 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 11 Aralık 2021 — 175 milyon km (1.2 AB)
Ayrıntılar : Birçoğumuz için 19P/Borrelly, 9. kadirde bir kış cismi olmuştur, ancak son haftalarda yavaş yavaş sönükleşti ve şimdi 10. kadir civarında parlıyor.
LEMMON-PANSTARRS (C/2021 F1)
Günberi : 6 Nisan 2022 — 150 milyon km (1.0 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 12 Şubat 2022 — 210 milyon km (1.4 AB)
Ayrıntılar : Kuyruklu yıldızı akşam alacakaranlığın sonunda kuzeybatı gökyüzünde alçak konumda. Şu anda, gökyüzündeki en parlak kuyruklu yıldız, ama uzun sürmeyecek. Lemmon-PanSTARRS hızla Güneş’e yaklaşıyor ve yakında onun parıltısında kaybolacak. Güney Yarımküre gözlemcileri için Mayıs ayında sabah gökyüzüne geri dönecek.
KUYRUKLU YILDIZ ATLAS (C/2019 L3), 104P/KOWAL
Günberi :
9 Ocak 2022 — 531 milyon km (3,6 AB) 104P/Kowal
11 Ocak 2022 — 165 milyon km (1,1 AB) ATLAS (C/2019 L3)
Dünya’ya en yakın yaklaşım :
6 Ocak 2022 — 386 Kuyruklu Yıldız ATLAS milyon km (2,6 AB)
104P/Kowal 28 Ocak 2022 96 milyon km (0,6 AB)
Ayrıntılar :
C/2019 L3, küçük, iribaş şeklindeki kuyrukluyıldız, İkizler takımyıldızında yavaşça kıvrılırken tüm kış boyunca izlenir durumda. ATLAS, bir aydan daha uzun bir süre önce yaklaşık 9. kadirde zirveye ulaştı, ancak Dünya’dan oldukça uzak olmasına rağmen, 2′ genişliğinde yoğun bir koma ve kuzeydoğuyu gösteren kısa, soluk bir kuyruk ile 10. kadir parlaklıkta.
104P/Kowal kuyruklu yıldızı, son birkaç aydır nispeten parlak ama dağınık bir nesne durumunda. Şubat ayında 9.5 kadir olarak parlaklığı zirveye ulaştı, ancak o zamandan beri parlaklığı 11. kadir civarına azaldı.
KUYRUKLU YILDIZ PANSTARRS (C/2017 K2)
Günberi : 19 Aralık 2022 — 269 milyon km (1,8 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşma : 14 Temmuz 2022 — 271 milyon km (1,8 AB)
Ayrıntılar : Kuyruklu yıldız, aylardır 11.5 ila 12. kadir civarında oldukça durağan. Şu anda batı Kartal takımyıldızında sıkı bir döngü yapıyor ve 31 Mart ile 14 Nisan arasında sadece 20′ doğuya seyahat ediyor.
Mayıs ayına gelindiğinde, Yılancı takımyıldızına dalarken yavaş yavaş hızlanacak ve parlayarak batıya dönecek. Kuyruklu yıldızın Haziran ve Temmuz aylarında uygun gözlem saatlerinde 8 ila 8,5 kadir değerine ulaşması bekleniyor. 15 Temmuz’da, parlak küresel küme M10’un ½° kuzeybatısından geçiyor.
PanSTARRS, kuzey izleyicileri için Eylül ayında alacakaranlıkta ortadan kayboluyor, ancak Güney Yarımküre gök gözlemcileri, 7 Aralık günberi ve sonrasında onu takip edebilecekler. Kuyruklu yıldız o sırada Sunak ve Tavus takımyıldızlarında oldukça sönük olacak olsa da, en parlak olacağı zaman Aralık ayının sonundan Ocak 2023’ün başına kadar 6. kadire ulaşacağı bekleniyor.
29P/SCHWASSMANN-WACHMANN
Günberi : 7 Nisan 2019 — 864 milyon km (5,8 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım (bu yıl): 760 milyon km (5,1 AB)
Ayrıntılar : 29P, tahmini çekirdek çapı yaklaşık 60 km olan büyük ve aktif bir kuyruklu yıldızdır. Genellikle küçük bir teleskopla görülemeyecek kadar sönüktür, her yıl ortalama 7,4 patlama yaşar ve bu da büyüklüğünün çarpıcı biçimde değişmesine neden olur. Çoğu yıl, en az bir kez 10.5-12. kadire kadar ulaşır.
Patlamaların nedeni, kuyruklu yıldızın kabuğunun altındaki basınç altında karbon monoksit ve metan buzlarının patlamasıyla, eriyen, karışan ve enerji salan kriyovolkan gibi görünüyor. Güneş enerjisiyle ısınma, bu noktaların üzerindeki kabuğun çökmesine neden olduğunda, gazı bir milyon tona kadar toz ve döküntü ile birlikte uzaya serbest bırakıyor.
PANSTARRS KUYRUKLU YILDIZI (C/2021 O3)
Günberi : 21 Nisan 2022 — 43 milyon km (0,3 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 8 Mayıs 2022 — 90 milyon km (0,6 AB)
Ayrıntılar : Bu buzlu tükürük topuna parlaklık tutturmak zor, çünkü Oort Bulutundan yakın zamanda geldi. Ancak PanSTARRS (C/2021 O3) günberiden sadece 17 gün sonra gezegenimizi geçtiğinde dürbünle gözlenme potansiyeline sahip olacak.
Toz üretimi güçlüyse, Kahraman ve Zürafa takımyıldızlarını ziyaretiyle Mayıs ayının başında 6. kadire ulaşabilir. Gözlem için alacakaranlık ve alçak irtifa ilk başta zorluklar yaratacaktır, ancak PanSTARRS yakında daha karanlık gökyüzüne geçiş yapacak.
KUYRUKLU YILDIZ ZTF (C/2021 E3)
Günberi : 11 Haziran 2022 — 425 milyon km (1,8 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 31 Mayıs 2022 — 289 milyon km (1.2 AB)
Ayrıntılar : Bu kesinlikle güney kuyruklu yıldızıdır, güney göksel kutup bölgesinden Mayıs sonundan itibaren Temmuz ortalarına kadar Yelken takımyıldızına doğru yol alır.
73P/SCHWASSMANN-WACHMANN
Günberi : 25 Ağustos 2022 — 145 milyon km (1.0 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 22 Eylül 2022 — 145 milyon km (1.0 AB)
Ayrıntılar : 73P/SW, güneybatıdaki düşük konumu nedeniyle kuzeyli gözlemciler için nispeten görünür olacak ağustos ayından eylül ayına kadar gece karanlığında izlenebilirken parlaklığı 11.5 kadir ile zirve yapacak.
KUYRUKLU YILDIZ ATLAS (C/2021 P4)
Günberi : 30 Temmuz 2022 — 162 milyon km (1.1 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşma : 13 Temmuz 2022 — 293 milyon km (2.0 AB)
Ayrıntılar : Kuyruklu Yıldız ATLAS (C/2021 P4) 10. kadirde orta derecede parlaklığa ulaşacak olsa da, görünümünün en iyi döneminde kuzeybatı gökyüzünde alçak konumda görünecek.
KUYRUKLU YILDIZ ZTF (C/2022 E3)
Günberi : 13 Ocak 2023 — 165 milyon km (1.1 AB)
Dünya’ya en yakın yaklaşım : 2 Şubat 2023 — 43 milyon km (0.3 AB)
Ayrıntılar : ZTF Kuyruklu Yıldızı (C/2022 E3) şu anda 16. kadirde zayıf parlıyor, ancak Kasım ayı sonlarına gelindiğinde, 11. kadir, hatta yeni yıla doğru 8,5. kadir parlaklığa kadar ulaşacak.
2 Şubat 2023’te Dünya’nın yanından geçerken 6. kadirde zirveye ulaşması bekleniyor. Gelecek yıl Ocak ayının sonundan Şubat ayının başlarına kadar, ZTF Kuyruklu Yıldızı, güneye doğru hızlandığı (günde 6°-7°) ve sabahtan akşam gökyüzüne geçiş yaptığı için dairesel bir nesne olacak.
