Uzaydaki tuhaf radyo sinyali kaynağı ilk kez izlendi
İlk defa, hızlı radyo patlaması adı verilen garip bir radyo dalgası patlaması kaynağına kadar takip edilerek büyük bir kozmik gizem çözüldü. Patlama, güçlü bir manyetik alana sahip bir nötron yıldızı olan bir magnetardan geldi. Hızlı radyo patlamaları veya FRB’ler, (Fast Radio Burst) çoğunlukla uzak galaksilerden gelen inanılmaz güçlü radyo dalgalarının flaşlarıdır. İlki 2007’de keşfedildiğinden beri, onlar için birçok açıklama öne sürülmüştür.
Bununla birlikte, çok uzaklardan gelme eğiliminde oldukları için, onları tam olarak neyin yaptığını belirlemek için hiçbir zaman yeterli kanıt yoktu. Bazı FRB’ler ev sahibi galaksilerine kadar izlendi, ancak kaynakları tam olarak belirlenemedi. Geçtiğimiz Nisan ayında, gökbilimciler ilk kez galaksimizin içinden gelen ve daha yakından bakmalarını sağlayan bir FRB buldular.
Birkaç araştırmacı ekibi, ortaya çıktığı alanı inceledi ve patlamanın SGR 1935 + 2154 adlı bir magnetardan kaynaklandığını buldu. Magnetarlar, FRB’leri açıklamak için tercih edilen bir rakip olsa da, bu, sinyalleri hesaba katmak için yeterince yüksek enerjilerde radyo dalgaları üretebildiklerinin ilk kanıtıdır. FRB 200428 olarak bilinen bu patlama bizden yaklaşık 30 bin ışık yılı uzaklıkta, tespit ettiğimiz diğerleri ise milyonlar ila milyarlarca ışık yılı uzaktaydı.
Kolombiya Üniversitesi’nden araştırmacı Brian Metzger’e göre, “Galaksimizdeki aktivite ışık yılı uzaklıktaki bu garip olaylar arasındaki boşluğu dolduruyor. Bu patlamanın yakınlığı, onu son derece parlak gösterdi.” FRB’nin magnetar kaynağına bağlanmasına yardımcı olan araştırmacılardan biri olan Nevada Üniversitesi’nden Bing Zhang, “Uzaydaki diğer radyo nesnelerinden çok daha parlak, büyük bir farkla çok çokl daha parlak” diyor.
Patlama, güneş tarafından saniyede üç kez yayılan bir enerjiye sahipti ve galaksimiz dışındaki FRB’lerin herhangi biri kadar enerji salmamasına rağmen, daha önce bir magnetardan gözlemlenen radyo dalgalarından çok daha parlaktı. Bu, gördüğümüz diğer FRB’lerin, daha güçlü patlamalar yayabilen daha aktif magnetarlar tarafından üretildiği anlamına gelebilir. hang, “Tüm FRB’ler magnetarlar tarafından üretiliyorsa, hepsi yavaş olamaz, bunun gibi eski magnetarlar olabilir.
Bazıları genç olmalı, yani binlerce yıl yerine birkaç on yıllık veya asırlıktırlar” dedi. Bununla birlikte, tüm FRB’lerin magnetarlardan gelmemesi de mümkündür. Cape Town Üniversitesi’nden Amanda Weltman, “FRB’ler hakkında konuştuğumuzda, bunu bir nesne gibi söyleriz, ancak onlar nesne değiller, patlamalar ve bu patlamaları, diğer türden nesnelerin ötesinde görebileceğimizi düşünüyorum” diyor.
Farklı FRB türleri olduğuna dair ipuçları var: bazıları tekrar ediyor, tekrar tekrar patlıyor, diğerleri ise yalnızca bir kez yanıp sönüyor. Ayrıca, ev sahibi galaksilere kadar izlenen birkaç FRB’nin çeşitli ortamlarda bulunduğu görülüyor. Bu tek patlama, FRB yapan birçok nesne türü olup olmadığı sorusuna cevap vermemizi sağlamaz, ancak bir türün özünü anlamamıza yardımcı olabilir. Metzger, “Bunların hepsi magnetarlardan gelse bile, bir magnetarın bu radyasyonu üretebileceği birçok farklı yol vardır.
Umarım bu, aralarında hakemlik yapmaya başlamamıza yardımcı olur” diyor. Weltman, gökbilimcilerin daha fazla işaret fişeği için galaksimizdeki diğer bilinen magnetarları izleyeceklerini söylüyor. “Böyle hızlı bir patlama görmek için, teleskobunuzun doğru zamanda doğru yöne bakmasını sağlamalısınız – şansın sonu yok.
Bu, FRB bilimi için yalnızca çok yeni bir başlangıç. Birkaç yıl içinde farklı galaksilerde on binlerce nesnenin daha gözleneceğini düşünüyorum.” Daha büyük bir FRB örneğine sahip olduğumuzda ve davranışlarının tüm genişliği hakkında daha iyi bir kavrayışa sahip olduğumuzda, hepsini neyin ve nasıl yarattığını belirlemek çok daha kolay hale gelecektir. Bu keşif, FRB gizeminin yalnızca bir kısmını çözüyor, ancak bu, bulmacanın geri kalanını yakında bir araya getirebileceğimizin bir işareti.