GÖKBİLİMCİLER “GÖRÜNMEZ” BİR GALAKSİ KEŞFETTİ
Bir radyo araştırması tesadüfen görünür yıldızların bulunmadığı bir galaksiyi ortaya çıkardı. Gökbilimciler tuhaf bir şey buldular: Bu gökcismi sadece gazdan oluşmuş gibi görünen bir galaksiydi.
Katalog ismiyle J0613+52 galaksisi, düşük yüzey parlaklığına sahip galaksiler olarak adlandırılan yaklaşık 350 sönük, dağınık galaksideki nötr hidrojen gazı araştırmasında ortaya çıktı.
Bunlar, gece gökyüzünün ortam parlaklığından en az bir kadir daha sönük sistemlerdir. Çok az sayıda yıldızları vardır, bu da onları görünür ışık teleskoplarıyla tespit etmeyi zorlaştırır; bu nedenle gökbilimciler, gazlarının zayıf parıltısını radyo dalga boylarında ararlar.
Bu çizim, karanlık gökada J0613+52’de gözlemlenen hidrojen gazının konumunu ve dönüşünü göstermektedir. Kırmızı gözlemciden uzaklaşan hareketi, mavi ise gözlemciye doğru olan hareketi gösterir.
Ancak tesadüfi bir koordinat hatası sayesinde, Green Bank Gözlemevi’nden Karen O’Neil ve meslektaşları daha da tuhaf bir şey buldular: yıldızları olmayan bir gaz diski. Bu karanlık galaksi, 270 milyon ışık yılı uzaklıkta, Arabacı takımyıldızının ilmiğinin hemen üzerinde yer alıyor ve göze boş bir yama gibi görünüyordu.
Ancak radyo bölgesinde görünen, düzenli bir şekilde hızlı dönen 1 milyar Güneş değerinden fazla hidrojen içerdiğiydi; ki bu da oldukça normal, büyük bir sarmal gökadada olması gereken şeyin ayırt edici özelliklerindendi. İlginç olanı gökbilimcilerin herhangi bir yıldız tespit edemediğiydi.
O’Neil’e göre “burada sahip olabileceğimiz şey büyük olasılıkla ilk dönem bir galaksinin, çok dağınık bir durumda olduğunun keşfidir, yıldızları kolaylıkla oluşturamamış bir galaksidir bu.”
Karanlık galaksinin yalnız olması dikkat çekiciydi: Yakınlarda toplanmış başka bir galaksi yoktu. Onu kütle çekimsel olarak taciz edecek hiçbir komşu olmasaydı, galaksinin gazını karıştırıp sıkıştıracak ve yıldız oluşumunu tetikleyecek hiçbir şey olmayacaktı.
Bunun kendi başına alışılmış bir durum olduğu söylenemezdi, çünkü galaksiler gruplar halinde gelme eğilimindedir; tek başına duran bir galaksiyi nadiren bulursunuz. Galakside aslında bazı yıldızlar bulunabilir, ancak sayıları o kadar azdır ki şu ana kadar tespit edilememiştir.
Bilim insanları yanlışlıkla yıldızların olmadığı bir galaksi keşfetti.
Araştırma grubu gelecekte yıldız ışığını aramak için birkaç kadir daha derine inmeyi umuyorlar. O’Neil, bunun gibi galaksilerin önemli olduğunu, çünkü yıldız oluşumu ve galaksi evrimi hakkındaki teorilerimizi stres testine tabi tuttuklarını söyledi.
Ona göre, “Bu, onu ayarlayacak hiçbir şeyin gelmediği dağınık bir ortamda yıldız oluşumuna ne olduğuna gerçekten bakmak için ilk şansımız olabilir.” J0613+52 gibi nesneler nadir olmalıdır çünkü daha önceki büyük radyo araştırmalarında hiçbirine rastlanmamıştı.
Daha fazlasını bulmak için gökbilimcilerin muhtemelen Green Bank Teleskopunun (GBT) planlanan Gelişmiş L-Bant Astronomi Aşamalı Dizi Kamerası (ALPACA) cihazıyla derin, tam gökyüzü araştırmasına ihtiyaçları olacaktı.
O’Neil, buna rağmen sönük, dağınık gökadaları incelemenin zorlayıcı olduğunu, çünkü bunun çok fazla teleskop süresi gerektirdiğini söyledi; yalnızca düşük yüzey parlaklığına sahip bir gökadayı tespit etmek, en büyük konfigürasyonunda Çok Büyük Dizi üzerinde 100 saatten fazla zaman gerektirebilirdi.