Önceleri bilim insanları gezegenlerin evrende yaygın olup olmadığını merak ederlerdi ve şimdi gezegenlerin epeyce yaygın olduğunu biliyoruz: Kepler ve TESS gibi uzay teleskopları ve yer tabanlı yapılan gözlemlerle güneş sistemi dışında da gezegenlerin son derece yaygın olduğu kanıtlandı. Öyle ki bize en yakın yıldız sistemi olan Proxima Centauri’nin etrafında dönen küçük, Dünya benzeri bir gezegen bile var. Cenevre Üniversitesinden bir ekibin ilk gözlemleri doğruladığını ve geliştirdiğini şimdi güvenle söyleyebiliyoruz.

Proxima Centauri b, Dünya’ya benzer büyüklükte olsa da, tatil için düşüneceğiniz harika bir yer olmayabilir. Bilim insanları aslında öte gezegen Proxima b’yi 2016’da keşfetmişti. Ancak öte gezegenin nasıl tespit edildiğinden ve gezegen olduğundan emin olmak çok daha uzun sürdü. Son on yıldaki çoğu dış gezegen tanımlaması, geçiş tespiti yöntemini kullanan Kepler Uzay Teleskobu sayesinde oldu. Bir güneş dışı gezegen yıldızının etrafında dönerken, kısa süreliğine de olsa yıldızının ışığını engeller.

Yıldızın parlaklığındaki bu düşüşleri takip ederek, gezegenin özellikleri çıkarabiliyor. Bu metot, gezegenleri tespit etmenin en güvenilir yollarından biridir, ancak bu yöntem yalnızca diğer yıldız sisteminin bizim güneş sisteminin düzlemiyle hizalandığında doğru çalışır. Dünya’ya sadece 4.2 ışık yılı uzaklıktaki en yakın yıldız olan Proxima Centauri için durum böyle değildi.

Avrupa Güney Gözlemevinden (ESO) bir ekip Proxima b’yi Şili’deki La Silla Gözlemevinde sofistike bir spektrograf (tayf çeker) olan HARPS (Yüksek Doğruluklu Radyal Hız Gezegen Arayıcısı) yardımıyla keşfetti. Spektrograf, bir yıldızın hareketindeki öte gezegenin varlığını gösteren küçük yalpalamaları ölçebilir. Şimdi, Cenevre Üniversitesi ekibi Proxima b’yi onaylamak için aynı gözlemevinde daha güçlü bir spektrograf olan ESPRESSO’yu işleme soktu.

ESPRESSO verileri Proxima b’nin orada olduğunu ve Dünya kütlesinin sadece 1,17 katı büyüklüğünde olduğunu doğruladı. Ayrıca 11.2 Dünya gününde yıldızının etrafında tam bir tur atarak yörüngesini tamamlamaktadır. Yıldıza bu kadar yakın olmasına rağmen, Proxima b yaşanabilir bir bölgededir çünkü Proxima Centauri küçük, havalı kırmızı bir cüce yıldızdır. Varlığını onaylandıktan sonra, ekip Proxima b’nin Dünya’dan yaklaşık 400 kat daha fazla X-ışını radyasyonu aldığını kesin olarak söyleyebilmektedir.

Proxima b yıldızının önünden geçmediğinden, kompozisyonu hakkında veri toplamak daha zordur. Dünya’dan biraz daha büyük olduğunu biliyoruz, bu yüzden muhtemelen kayalık bir dünya. Ancak, kimse onu tüm bu radyasyondan koruyabilecek bir atmosfere sahip olup olmadığını bilmiyor. Proxima b hakkında öğrenilecek daha çok şey var, oraya ulaşmamıza yardımcı olmak için James Webb Uzay Teleskobu gibi gelecekteki enstrümanları beklememiz gerekiyor.