Perseverance (Azim) Mars’a başarıyla indi
NASA’nın Perseverance görevi, Mars’a mükemmel bir iniş gerçekleştirdi ve şimdiden birkaç görüntü gönderdi.
18 Şubat 2021 Perşembe günü TSİ 23:55’te Perseverance Mars gezgini – eski adıyla Mars 2020 – 2018’deki Insight Mars inişinden bu yana kızıl gezegene inen ilk yapay nesne oldu. Azim, Mars’ın ekvatorunun hemen kuzeyindeki Jezero Krateri’ne indi. Mars’a inmek zordur. Uzay mühendisleri buna yedi dakikalık dehşet diyorlar.
Gezici, Mars atmosferine yaklaşık 19 bin km/saat’lik bir hızla çarptı ve koruyucu ısı kalkanı onu yavaşlatmaya yardımcı olduğundan gökyüzünde iz bıraktı. Ardından, araç yaklaşık 1.5 km yükseklikteyken, iniş modülü motorlarını ateşledi, yeni göreceli bir arazi navigasyon sistemi güvenli bir iniş noktasını belirlemek için devreye girdi.
Ardından aşağıdaki araziyi taradı, analiz etti ve toprağa dokunuşa hazırlanmak için veri tabanındaki haritalarla eşleştirdi. 21 m çapında, uzay vinci denilen paraşüt yolun geri kalanında gezgini yere indirme görevine başlamadan önce, gemiyi daha da yavaşlattı ve inişini konuşlandırdı.
Uzay vinci, Curiosity isimli Mars gezgini tarafından kullanılan havada asılı iniş sistemiyle aynıdır. Gezicilere yumuşak bir iniş sağlamak için tasarlanmış tamamen otonom bir sistemdir. Perseverance’ın gösterişli yeni kameralarının iniş sürecinin çoğunu yakalaması beklenir. Uzay aracının arka bölmesine monte edilmiş bir kamera yukarı bakmaktaydı.
Araç inişe geçerken yavaşlayan paraşütlerin görüntüsünü kaydetti. Ardından, Mars toprağına ilk teması filme almış olması beklenen, iniş aşamasında aşağı bakan bir kamerası vardı. Bu teknoloji paketi komşu bir dünyaya inişin en detaylı video ve fotoğraf kayıtlarını sağlayacaktır.
Bununla birlikte, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) etkinliklerine ve Dünya’dan roket fırlatılmalarına alışık olduğumuz gibi, görüntülerin canlı akışı yoktu. Bunun nedeni, Mars’tan Dünya’ya veri aktarımında, eski çevirmeli bağlantılardan bile daha yavaş olan bir gecikmeden kaynaklanıyordu.
Perseverance, tasarım açısından şu anda Gale Krateri’nde bulunan Curiosity gezgini ile benzerlikler taşımasına rağmen, farklı bilimsel araçlara da sahiptir. Curiosity, geçmişte yaşanabilirliğin kanıtlarını bulmaya odaklanırken, Perseverance, yaşamın kendisinin doğrudan kanıtlarını arayacaktır.
NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’nda (JPL), korona virüs protokolleri görev kontrolünde hala yürürlükteyken, salgının bile böyle bir kutlamayı hafifletmesi olası değildi. Azim proje müdür yardımcısı Matt Wallace şunları söyledi: “Covid’in bizi aşağı yukarı zıplamamızı ve sevinçle alkışlamamızı engelleyeceğini sanmıyorum. Bu aleti güvenli bir şekilde Mars yüzeyine indirdikten sonra, ne olursa olsun bir çok mutlu insan görürsünüz.”
Bugüne kadar, sekiz başarılı Mars inişi yapıldı: Viking 1 ve Viking 2 (1976), Pathfinder (1997), Spirit and Opportunity (2004), Phoenix (2008), Curiosity (2012) ve InSight (2018). Sovyetler Birliği, bir uzay aracını Mars’a başarıyla indiren ilk ve diğer tek ülkedir. Bu 1971 ve 1973 yılında gerçekleşti.
Öte yandan, Mars’a vardıklarında, görevleri yıllarca sürebiliyor. Dünya’dan gönderilen robot geziciler yıllarca Mars’ın etrafında döndüler. Perseverance göreviyle, NASA şimdiye kadar ilk kez yeni bir şey deniyor; Mars’ın ince atmosferine Yaratıcılık adı verilen küçük bir helikopter gönderecek. Gelecekteki Mars görevleri için ilgi çekici yerleri hedeflemeye çalışarak küçük gezegenin etrafında dolaşacak.
NASA, Perseverance gezgini için iniş yeri olarak Jezero Krateri’ni iyi bir sebeple seçti. Bilim insanları, bölgenin bir zamanlar sular altında kaldığına ve 3,5 milyar yıldan daha önceleri eski bir su nehri deltasına ev sahipliği yaptığına inanıyor. Nehir kanallarının krater duvarının üzerine döküldüğü ve çevresindeki kil ve mineralleri taşıyarak bir göl yarattığı düşünülüyor.
Mikrobiyal yaşam, kraterde bu ıslak, nemli dönemlerin birinde hüküm sürmüş olabilir. Öyleyse, kalıntıların belirtileri göl yatağında veya kıyı şeridindeki tortularda bulunabilir. Bilim insanları, bölgenin nasıl oluştuğunu ve geliştiğini inceleyerek, geçmiş yaşamın işaretlerini arayacak ve bu işaretleri koruyabilen kaya ve toprak örneklerini toplayacaklar.
İniş yeri seçimi süreci, dünyanın dört bir yanından seçilmiş görev ekibi üyelerini ve 60’tan fazla aday yerini dikkatle inceleyen bilim insanlarını içeriyordu. Perseverance’ın inişine etkinlik olarak NASA, iniş kaynakları, katılım yolları, sosyal fırsatlar, posterler, çıkartmalar, bilgi notları ve daha fazlasını sunuyor.
Diğer uzay meraklılarıyla çevrimiçi olarak bağlantı kurabileceğiniz ve NASA uzmanlarına en önemli sorularınızı sorabileceğiniz sanal iniş etkinliğine kaydolun. Öğrenciler için dersler, aktiviteler, hatta sanal pasaportlar için pullar alın, hepsine buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç olarak: NASA’nın Perseverance gezgini Mars’a başarıyla indi. Toprak örnekleri toplamak ve eski yaşamın izlerini aramak için bilim araçlarını taşıyor. Şimdiye kadar ilk kez başka bir dünyaya dokunmanın nasıl bir şey olduğunu görmemizi ve duymamızı sağlayacak görsel-işitsel teknoloji kullanılmıştır.