Hubble Uzay Teleskopu şimdiye kadar görülen en uzak yıldızı buldu!
“Earendel” (Eski İngilizce’de “sabah yıldızı”) veya yükselen yıldız olarak adlandırılan bu yıldız, evrenin büyük patlamada doğumundan sonraki ilk milyar yıl içinde oluştu. Earendel, Dünya’dan o kadar uzakta ki, ışığının bize ulaşması 12.9 milyar yıl sürüyor, Yeni bulunan bu yıldız ışığının bize ulaşması 9 milyar yıl süren önceki rekor sahibini çok geride bıraktı.
Yukardaki fotoğrafta önceki rekor sahibi, eriyen balmumu ve tüy kanatlarıyla Güneş’e çok yakın uçan Yunan mitolojik karakterinden yola çıkarak “İkarus” adını verilen resmi adı MACS J1149+2223 Lensed Star 1 yıldızı görülüyor.
Teknik adı WHL0137-LS olan Earendel, Güneşimizin kütlesinden en az 50 kat büyüklükte ve milyonlarca kez daha parlak olmasına rağmen, normalde onu Dünya’dan göremiyoruz.
Ancak, Earendel ile aramızdaki devasa bir gökada kümesinin kütlesi, güçlü bir doğal büyüteç yarattı. Gökbilimciler, yıldızın yıllarca yüksek oranda büyütülmüş olmasını beklediler ve böylece gözlemlediler.
Earendel, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu tarafından da gözlemlenecek. Webb’in kızılötesi ışığa karşı olan yüksek hassasiyeti nedeniyle bu yıldız hakkında daha fazla bilgi edinebileceğiz.
NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu tarafından tespit edilen bu yeni keşfi, o kadar uzakta ki ışığının Dünya’ya ulaşması 12.9 milyar yıl sürdü.
Normalde, Earendel kadar parlak bir yıldızı Dünya’dan görmek imkansızdı. Daha önce, bu kadar uzak mesafeden görülen en küçük nesneler, erken galaksilerin içine gömülü yıldız kümeleriydi. Bilim insanları, Earendel’i de Dünya ile yeni keşfedilen yıldız arasında duran devasa bir galaksi kümesi olan WHL0137-08’in yardımıyla tespit ettiler.
Baltimore’daki Johns Hopkins Üniversitesi’nde astrofizikçi olan Brian Welch, “Bu bulgu bize erken evrendeki bir yıldızı ayrıntılı olarak inceleme fırsatı veriyor” dedi. Welch, Earendel’in bilim insanlarının şimdiye kadar keşfettiği en uzak nesne olmadığını vurguladı.
“Hubble, galaksileri daha uzak mesafelerde gözlemledi (bkz. yukarıdaki fotoğraf). Ancak, milyonlarca yıldızdan gelen ışığın hepsinin birbirine karıştığını görüyoruz. Bu, tek bir yıldızdan gelen ışığı tanımlayabildiğimiz en uzak nesne.” Ayrıca bu yıldızın uzak olduğunu ancak yaşlı olmadığını da kaydetti. Welch, “Yıldızı 12,8 milyar yıl önceki haliyle görüyoruz, ancak bu, yıldızın 12,8 milyar yaşında olduğu anlamına gelmiyor” dedi.
Earendel’in kütlesi, parlaklığı, sıcaklığı ve türü gibi birçok ayrıntı belirsizliğini koruyor. Bilim insanları, Earendel’in bir veya iki yıldız olup olmadığından henüz emin değiller. Earendel’in kütlesindeki çoğu yıldızın genellikle daha küçük, daha sönük bir arkadaşı olduğu ve Earendel’in eşini gölgede bırakmasının olası olduğunu belirtiyorlar.
Welch, “Bence bu sonuçla ilgili en heyecan verici şeylerden biri, erken evrene yeni bir pencere açması. Tipik olarak bu mesafelerde, tüm galaksileri küçük, bulanık nesneler olarak görürüz ve daha sonra içlerindeki yıldızların toplam ışıklarından ayrıntılar çıkartırız” dedi.
