Bilim insanları, süpernova patlamasıyla oluşan şok dalgasının, yok olmaya mahkûm bir yıldızın yüzeyinden ilk kez yayıldığı anı görüntüledi ve şaşırtıcı derecede simetrik bir patlama olduğu anlaşıldı.

Bu anı detaylı bir şekilde görmek daha önce çok zordu çünkü bir süpernovanın yeterince erken fark edilmesi ve teleskopların ona doğru çevrilmesi nadirdi ve bunlar yapıldığında da patlayan yıldız çok uzakta oluyordu.

Bu nedenle, 2024ggi süpernovası 10 Nisan 2024’te, 22 milyon ışık yılı uzaklıktaki Su Yılanı takımyıldızında bulunan nispeten yakın sarmal gökada NGC 3621’de patladığında, Tsinghua Üniversitesi’nden Yi Yang acilen harekete geçmesi gerektiğini biliyordu.

Çin, Avrupa, Orta Doğu ve ABD’den meslektaşlarından oluşan uluslararası ekibiyle birlikte, süpernovayı görüntülemek için ESO’nun VLT’sine vakit geçirmeden hemen talepte bulundular.

Süpernova, küresel Asteroid Karasal Çarpma Son Uyarı Sistemi’nin (ATLAS) kameraları tarafından keşfedildikten yirmi altı saat sonra, VLT veri sağlamaya başladı.

ESO’dan Dietrich Baade, “İlk VLT gözlemleri, yıldızın merkezine yakın bir yerde patlamayla hızlanan maddenin yıldızın yüzeyinden fışkırdığı evreyi yakaladı. Birkaç saat boyunca yıldızın geometrisi ve patlaması birlikte gözlemlenebildi” dedi.

Yeni keşifte ilk süpernova patlamasının zeytin şeklinde olduğu görüldü. SN 2024ggi süpernova patlaması, Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskobu (VLT) kullanılarak incelendi.

Süpernovaya dönüşen yıldız, Güneşimizin kütlesinin 12 ila 15 katı arasında olan devasa, kırmızı bir süper devdi. Bu tür yıldızlar, çekirdeklerinde artık nükleer füzyon reaksiyonları üretemediklerinde ölürler ve bu da çekirdeğin kütle çekimsel olarak çökerek bir nötron yıldızı oluşturmasına neden olur.

Yıldızın çekirdeğinin etrafındaki katmanları üzerine düşer ve sonra dışarı doğru sıçrayarak yıldızı parçalayan bir patlamaya yol açar. İçten dışa doğru parçalanan yıldız, çarpıcı bir şekilde parlamaya başladı.

Ancak bir kırmızı süper dev çok büyük olduğundan, 250 milyon km yani Güneş’in yarıçapının 500 katı bir yarıçapa sahip olduğundan, bu şok dalgasının görünür yüzeyinden geçmesi yaklaşık bir gün sürdü.

Yang, Baade ve meslektaşlarının beklediği an buydu. Bir gün sonra görselerdi, kaçırırlardı. Şok dalgasının patlak verdiği anı görmek, bir yıldızın nasıl parçalandığını anlamak için hayati bir önem taşır.