Samanyolu galaksisi ‘tersine mühendislik’
Samanyolu galaksisi nasıl oluştuğunu öğrenmemiz için tersine mühendislik adı verilen bir yöntemle incelendi.
Yaşlı yıldız kümelerini kullanan Swinburne Üniversitesinden Prof. Duncan Forbes, Samanyolu içinde oluşan yıldız kümelerini ve Samanyolu küçük uydu galaksileri yutarken zamanla elde edilenleri tanımlamak için Samanyolu galaksisinin evrimini izledi. Prof. Forbes, Samanyolu’na sonradan dahil olmuş yıldız kümelerinin kökeninin çoğunu sadece beş uydu gökadaya bağlamakta; uydu galaksilerin kendileri uzun zamandır kesintiye uğrasa da, ancak kompakt yıldız kümeleri milyarlarca yıldır yaşamaktadır.
Kaynaktan hareketle, yıldızların yaşları ve yıldız kümelerinin kimyasal bileşimini inceleyen, Prof. Forbes uydu galaksilerin merkezlerinde parlak gaz çekirdeklerinin yeni yıldız oluşumu için gerekli malzemeleri içerdiğini belirledi. Uydulardan biri, Prof. Forbes’un her gün 18 saatten fazla uyuyan Avustralya hayvanına benzeterek sonrasında “Koala” adını verdiği düşük enerjili yörüngeler üzerinde bulunan yıldız kümeleri içeriyordu.
Prof. Forbes, “Samanyolu’muz, diğer küçük galaksileri toplayarak ve bozarak büyüdüğü için çalkantılı bir geçmişe sahip olmuş olsa da, içerdiği küresel kümeler olarak bilinen yıldız kümeleri son derece sağlamdır ve günümüze kadar güçlü bir şekilde hayatta kalmıştır” dedi.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü (Caltech) gökbilimcileri tarafından yapılan bu bilgisayar simülasyonu Samanyolu galaksimizin nasıl oluşabileceğini gösteriyor. Süper bir bilgisayar kullanarak, bir galaksinin evrimini en erken oluşumundan itibaren modellediler. Ana galaksi sonrasında kendisinden daha küçük uydu galaksileri toplayarak zamanla büyüyor. Simülasyon, kendi Samanyolu’muza benzeyen dönen bir sarmal gökadanın oluşmasıyla sona eriyor.
Prof. Forbes çalışmayı şöyle değerlendiriyor: “Kendi galaksimizin oluşma tarihinin milyarlarca yıl öncesine dayanan mühendisliğini yeniden izlemek ya da tersine çevirmek için kullanılabilen bu küresel kümelerdir. Gece gökyüzüne baktığınızda, görebileceğiniz bazı tek yıldızlar ve yıldız kümeleri aslında galaksimizin dışında oluşmuştur. Şimdi isterseniz bunlara yabancı nesneler diyebiliriz, ama şu anda bildiğimiz gibi bunlar Samanyolu galaksimizin bir parçası olmuşlardır.”
