Her yıl 5.000 tondan fazla dünya dışı toz Dünya’ya düşüyor
Gezegenimiz her yıl kuyruklu yıldızlar ve asteroitlerden gelen tozlarla karşılaşmaktadır. Bu gezegenler arası toz parçacıkları atmosferimizden geçer ve halk arasında adı kayan yıldız olarak bilinen olaylara yol açarlar. Bazıları ise mikro meteoritler (göktaşları) şeklinde yere ulaşırlar.
Dünya’nın atmosferine bir mermiden yaklaşık 50 kat daha hızlı girebilirler. Bu süreçte çok yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalan parçacıkların yüzeyi pürüzsüzleşebilir. Başlangıçta şekilleri asimetrik olsa da düzgün yüzeyli kürelere dönüşebilirler.
CNRS (Ulusal Bilim Araştırma Merkezi), Université Paris-Saclay ve Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’ndeki bilim insanları tarafından Fransız kutup enstitüsünün de desteğiyle yaklaşık 20 yıldır yürütülen uluslararası bir programdır. Bu çalışma sayesinde yılda ortalama 5.200 ton mikro meteoritin yere ulaştığı belirlenmiştir.
Sanıldığının aksine bu meteorlar bir çakıl taşı, leblebi ya da fındık büyüklüğünde değildir. Çünkü bu büyüklükteki bir obje mikro meteor değil, doğrudan meteor olarak adlandırılır. Birkaç milimetreden büyük olmayan mikro meteorlar, çoğunlukla bir kum tanesinden daha küçük, hatta toz zerresi kadardır.
Mikro meteorlar, uzay görevlerindeki en tehlikeli nesnelerdir ve tüm uzay araçları bunlara karşı önlem alacak şekilde dizayn edilir. Fakat maalesef, uzay yürüyüşü yapan astronotlar böyle bir korumadan yoksun dolaşırlar. Ayrıca bu toz tanecikleri zamanla uyduların üzerini kaplayarak güneş pillerini zayıflatıp uyduların ısınmasına neden olabilirler.
Mikro meteoritler her zaman gezegenimize düşmüşlerdir. Kuyruklu yıldızlardan veya asteroitlerden gelen bu gezegenler arası toz parçacıkları, atmosferden geçip Dünya yüzeyine ulaşan milimetrenin birkaç onda biri ile yüzde biri arasında değişen parçacıklardır.
Bu mikro meteoritleri toplamak ve analiz etmek için, CNRS araştırmacısı Jean Duprat liderliğindeki altı keşif grubu çalışmalarını, son yirmi yılda, Antarktika’da Land kıyılarının 1.100 km açıklarında bulunan Franco-Italian Concordia istasyonunun (Dome C) kalbinde gerçekleştirdiler. Dome C, düşük kar birikimi oranı ve neredeyse karasal toz bulunmaması nedeniyle ideal bir toplama noktasıdır.
Bu keşif gezileri sırasında, Dünya’da her yıl metrekare başına toplanan kütleye karşılık gelen yıllık akışları ölçmek için yeterince dünya dışı parçacık (boyut olarak 30 ila 200 mikrometre arasında değişen) toplandı.
Bu sonuçlar tüm gezegene uygulandığında, toplam yıllık mikro meteorit akışı yılda 5.200 tonu temsil etmektedir. Bu, gezegenimizdeki dünya dışı maddenin ana kaynağıdır. Meteoritler gibi akışın yılda on tondan az olduğu bilindiğine göre bu miktar daha büyük nesnelerin çok ilerisindedir.
Mikro meteorit akışının teorik tahminlerle karşılaştırılması, mikro meteoritlerin çoğunun muhtemelen kuyruklu yıldızlardan (% 80) ve geri kalanının asteroitlerden geldiğini doğrulamaktadır.
İncelenebilen bu küçük zerreciklerin yaklaşık 4-5 milyar yıl yaşında olduğunu bilmek hayli heyecan vericidir. Elde edilen bilgi, gezegenler arası toz parçacıklarının genç Dünya’da su ve karbonlu moleküllerin sağlanmasında oynadığı rolü daha iyi anlamak için çok değerlidir.
