Kayıp kardeş yıldızları bulmak
Yıldız kümeleri, binlerce yıldır insan uygarlığının hayal dünyasının bir parçası olmuştur. Örneğin, Pleiades gibi en parlak yıldız kümeleri, çıplak gözle kolayca görülebilir. Bir gökbilimci ekibi, yerel yıldız kümelerini çevreleyen ‘korona’ adı verilen büyük yıldız halelerinin varlığını ortaya çıkardı.
Yıldız kümeleri, ömürlerinin büyük bir bölümünde bir arada kalabilen büyük yıldız ailelerinden oluşur. Bugün, Samanyolu’nda kabaca birkaç bin yıldız kümesi olduğunu biliyoruz, ancak onları yalnızca zengin ve sıkı gruplar olarak belirgin görünümlerinden dolayı tanıyoruz.
Grubun lideri Stefan Meingast, “yeterince zaman verildiğinde yıldızlar doğdukları beşiklerini terk etme ve kendilerini sayısız yabancıyla çevrili bulma eğilimindedir, bu nedenle komşularından ayırt edilemez ve tanımlanması zor hale gelir. Güneşimizin de bir yıldız kümesinde oluştuğu düşünülüyor ancak kardeşlerini uzun zaman önce geride bıraktı.”
“Ölçümlerimiz, yıldız kümelerinin iyi bilinen çekirdeklerini ilk kez çevreleyen çok sayıda kardeş yıldızın olduğunu ortaya koyuyor. Yıldız kümelerinin, orijinal kümenin 10 katından daha büyük olan zengin haleler ile veya koronalarla çevrili olduğu görülüyor” dedi.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Gaia uzay aracının hassas ölçümleri sayesinde, Viyana Üniversitesi gökbilimcileri, yıldız kümesi dediğimiz geniş yıldız ailelerinin, çok daha büyük ve genellikle belirgin şekilde uzun bir yıldız dağılımındaki buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu keşfettiler.
Aynı çalışmada yer alan Viyana Üniversitesi’nden gökbilimci Alena Rottensteiner’e göre, “gece gökyüzünde iç içe, sıkışık olarak gördüğümüz yıldız grupları, daha önceki tahminlerimizin çok çok ötelerine kadar ulaşıyor. Yıldız kümelerinin temel özellikleri olduğunu düşündüğümüz şeyleri gözden geçirecek ve yeni keşfedilen koronaların kökenini anlamaya çalışacak pek çok çalışma bizi bekliyor” dedi.
Kayıp yıldız kardeşleri bulmak için kurulan araştırma ekibi, birlikte doğan ve gökyüzünde birlikte hareket eden yıldız gruplarının izini sürmek için makine öğrenimini kullanan yeni bir yöntem geliştirdi. Ekip, 10 yıldız kümesini analiz etti ve bu yığılmış, kompak kümelerin merkezinden uzakta bulunan, ancak aynı aileye ait olduğu açıkça belli olan binlerce kardeş yıldız belirledi.
Bu koronaların kökeni için yapılan açıklama belirsizliğini koruyor, ancak ekip, bulgularının yıldız kümelerini yeniden tanımlayacağından ve kozmik zaman boyunca tarihlerini ve evrimlerini anlamamıza yardımcı olacağından emin. Aynı üniversitede Yıldız Astrofiziği Profesörü João Alves’e göre, “araştırdığımız yıldız kümelerinin iyi bilinen prototipler olduğu düşünülüyordu, bir asırdan fazla bir süredir üzerinde çalışılıyordu, ancak daha büyük düşünmeye başlamamız gerekiyor gibi görünüyor.
Keşfimizin Samanyolu’nun nasıl inşa edildiğini anlamamız için önemli sonuçları olacak. Kümelenme yoluyla, ancak aynı zamanda, kümelerin merkezlerindeki devasa yıldızların sterilize edici radyasyonundan uzaktaki proto-gezegenlerin hayatta kalma oranına ilişkin çıkarımlar büyük ancak daha az yoğun koronalara sahip yoğun yıldız kümeleri, sonuçta bebek gezegenleri yetiştirmek için kötü bir yer olmayabilir” dedi.
Aşağıdaki video Alpha Persei yıldız kümesi halesinin keşfiyle ilgilidir. https://www.youtube.com/watch?v=nnGVL9LEVDE&feature=emb_logo
