2017’den bu yana görülmeyen güçlü bir güneş patlaması meydana geldi
Parlamaya Dünya’yı hedef alan bir plazma patlaması eşlik etti. Güneş bir kez daha bize muazzam gücünü hatırlattı.
Yıldızımız güneş 14 Aralık’ta X sınıfı (güneş fizikçileri güçlü patlamaları üç kategoriye ayırır; C en zayıf, M orta grup ve X en güçlü gruptur) bir güneş patlaması yayınladı ve buna muazzam yüksek enerjili bir radyasyon darbesi eşlik etti.
Güneş Dinamikleri Gözlemevi tarafından tespit edilen M9.6 sınıfı bir güneş patlaması.
Güneş Dinamikleri Gözlemevi (SDO), 14 Aralık 2023’te patlayan X2.8 sınıfı bir güneş patlamasının görüntüsünü yakaladı. Olay, Güneş Dinamikleri Gözlemevi uzay aracı tarafından aşağıda gösterilen videoyla kayda alındı. Patlama saat 12.02’de meydana geldi.
Parlamanın sınıfı X2.8 olarak kaydedildi. Uzay havası internet sitelerine göre parlama, Eylül 2017’den bu yana görülen en güçlü güneş patlamasıydı. Güneşin güçlü patlamalarına sıklıkla koronal kütle atımları (CME) eşlik eder; bu patlamalar, devasa güneş plazması bulutlarının saatte milyonlarca km hızla uzaya fırlamasına neden olur.
Olaya büyük olasılıkla bir CME, “Dünyaya yönelik bir bileşenle” gerçekten de bu parlamaya eşlik etmiş görünüyor. Çünkü ABD Hava Kuvvetleri, genellikle CME’nin ön kenarından gelen bir Tip II güneş enerjisi radyo patlaması rapor ediyor.
Güneşin Tip-II radyo patlaması spektrumuna bir örnek.
Güneş radyo patlamaları, güneşin radyo dinamik spektrumunda emisyonun geçici ve yoğun artışları olgusunu temsil eder. Bu patlamalar, spektral görünümlerine göre beş ana tipe ayrılırlar: Tip I, Tip II, Tip III, Tip IV ve Tip V.
Radyo patlamasının sürüklenme hızına bağlı olarak, ortaya çıkan CME’nin hızı 2.100 km/saati aşabilir deniyor. Dünya’yı vuran CME’ler jeomanyetik fırtınalar doğurabilir ve bu da güç şebekelerini ve diğer altyapıyı bozabilir.
Bu tür fırtınalar aynı zamanda kuzey ışıklarını (aurora) aşırı yükleyerek bu göksel ışık gösterilerinin daha yoğun ve daha geniş alanlarda görünür olmasını sağlarlar.
NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi, 14 Aralık 2023’te X2.8 sınıfı bir güneş patlamasını ve ondan önce birden fazla dalga boyunda gelen bir çift M Sınıfı parlama yakaladı. Bu, Eylül 2017’deki X9.3 patlamasından bu yana görülen en büyük patlamaydı.
Arz atmosferi güneş patlamalarını önler; böylece zararlı radyasyonun yere ulaşması engellenir. Ancak bu radyasyon, örneğin GPS ve iletişim uyduları tarafından gönderilen sinyalleri bozar ve ayrıca radyo kesintilerine neden olarak yaşamlarımızı etkileyebilir.
Aslında, raporlara bakılırsa o günkü parlamanın Amerika kıtası üzerinde kısa dalga radyo kesintisine neden olduğu görülüyor. Güneş giderek daha da aktif hale geleceğinden, yakında fazlaca güneş etkinliği faaliyeti görebiliriz. Güneş aktivitesi 11 yıllık bir döngüde artıp azalır. Şu anki 25. Güneş Döngüsünün gelecek yılın Ocak ve Ekim ayları içinde zirveye ulaşacağı tahmin ediliyor.
