Astrofizikçiler, Güneş Aktivitesinin 2024’te Zirveye Ulaşabileceğini Söyledi
Güneş lekeleri dört yüzyılı aşkın süredir gözlemleniyor ve güneş lekesi döngülerinin manyetik doğası yaklaşık yüzyıldır biliniyor. Bununla birlikte, temel fiziğinin bir kısmının hala anlaşılmasında zorluklar var.
Yeni bir araştırmada, IISER’deki (Hindistan Bilim Eğitim ve Araştırma Enstitüsü) gökbilimciler, güneş lekesi döngüsünün yükseliş hızı ile güneşin manyetik alanı arasında yeni bir ilişki keşfettiler.
Sonuçları, devam eden 25. güneş lekesi döngüsünün maksimum yoğunluğunun yakın olduğunu ve muhtemelen bir yıl içinde gerçekleşeceğini göstermektedir.
Çeşitli teleskoplardan alınan gözlemlerin bir araya getirildiği bu görüntüde, güneşin parıldayan aktif bölgeleri vurgulanıyor. NASA’nın Nükleer Spektroskopik Teleskop Dizisinden (NuSTAR) gelen yüksek enerjili X ışınları mavi renkle gösterilmiştir; Japonya’nın Hinode uzay aracından gelen düşük enerjili X-ışınları yeşil; ve NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi’nden (SDO) gelen aşırı ultraviyole ışık sarı ve kırmızıdır. Her üç teleskop da güneş görüntülerini 29 Nisan 2015’te hemen hemen aynı zamanlarda yakalamıştır.
Ev sahibi yıldızımız güneş, manyetik aktivitesi dakikalardan bin yıllara ve daha da ötesine uzanan geniş bir zaman ölçeği aralığında değişen dinamik bir yıldızdır.
Bu değişkenliğin en göze çarpan imzası, güneş lekesi döngüsü olarak bilinen, neredeyse her 11 yılda bir tekrarlanan güneş lekelerinin (güneş yüzeyindeki koyu, manyetik lekeler) büyüyüp küçülmesiyle gözlenmektedir.
Güneş lekesi döngüleri hem genlik hem de süre bakımından önemli dalgalanmalar sergiler ve bu dalgalanmalar zaman zaman güneşte büyük minimum ve büyük maksimum gibi aşırı aktivite aşamalarıyla sonuçlanır.
Güneş’in dinamik aktivite çıktısı, uzay çevre koşullarını şekillendirerek ve yaşana bilirliği belirleyerek, ana gezegenimiz de dahil olmak üzere helyosferin tamamını etkiler.
Güneş çevrimlerindeki leke sayılarının yıllara göre değişimleri.
Bu nedenle, uzun vadeli güneş aktivitesine ilişkin doğru tahmin yeteneklerinin geliştirilmesi, gelecekteki uzay görevlerinin planlanması ve uzaya bağımlı teknolojilerin korunması açısından çok önemlidir.
IISER araştırmacısı Dibyendu Nandy ve arkadaşları, “güneş döngüsü, güneşin içindeki plazma akışlarından elde edilen enerjinin yönlendirdiği bir dinamo mekanizması tarafından üretiliyor.”
“Bu dinamo mekanizmasının güneşin manyetik alanının iki ana bileşenini içerdiği anlaşılmaktadır; biri güneş lekelerinin döngüsünde, diğeri ise güneşin büyük ölçekli dipol alanının geri dönüşümünde kendisini gösteriyor; ikincisi Dünya’nın manyetik alanına çok benziyor; güneşin bir kutbundan diğerine uzanıyor.”
“Güneş lekelerinin döngüsüyle birlikte, güneşin dipol alanının da güçlenip zayıfladığı, kuzey ve güney manyetik kutuplarının da her 11 yılda bir yer değiştirdiği gözlemleniyor” dediler.
1935’te İsviçreli gökbilimci Max Waldmeier, bir güneş lekesi döngüsünün yükseliş hızı ne kadar hızlıysa, gücünün de o kadar güçlü olduğunu, dolayısıyla daha güçlü döngülerin zirve yoğunluğuna ulaşmasının daha az zaman aldığını keşfetti (Waldmeier Etkisi).
Timelapse (zaman atlamalı fotoğraf çekim tekniği), 25. Güneş Döngüsü sırasında artan güneş aktivitesini gösteriyor.
Bu ilişki, erken yükselme evresine ilişkin gözlemlere dayanarak bir güneş lekesi döngüsünün gücünü tahmin etmek için sıklıkla kullanıldı. Bu yeni araştırmada ekip, güneş lekesi döngüsünün yükselme hızı ile güneş dipol momentinin bozulma hızı arasında yeni bir ilişki buldu.
Bu keşif, Waldmeier Etkisi’ni tamamlıyor ve güneşin iki ana manyetik alan bileşenini birbirine bağlıyor ve güneş lekelerinin evriminin, güneş dinamo sürecinin sadece bir belirtisi olmaktan çok onun işleyişinin ayrılmaz bir parçası olduğu teorisini destekliyor.
Bilim insanları ayrıca, devam eden döngünün ne zaman zirveye ulaşacağını tahmin etmek için güneşin dipol manyetik alanının azalma hızına ilişkin gözlemlerin güneş lekesi gözlemleriyle nasıl yararlı bir şekilde birleştirilebileceğini gösterdi.
Sonuç olarak, “analizimiz, 25 numaralı güneş döngüsünün zayıf-orta düzeyde bir döngü olacağını ve 2024’te zirveye ulaşacağını gösteriyor” dediler.
