Shapley süper kümesi, yerel evrende tespit edilen beş dev yapıdan biriydi. Daha önce uzaydaki en büyük süper yapı olarak kabul edilen bu yapı, şimdi Quipu da dahil olmak üzere en az dört tanesi tarafından gölgede bırakıldı.
Yeni bulunan yapıya, iplere düğüm atılarak sayıların sayılması ve saklanması esasına dayanan İnka sayma ve saklama sisteminden esinlenerek Quipu adı verildi. Quipu kordonu gibi bir yapı karmaşıktır, tek bir uzun filament (galaktik iplikçikler) ve çok sayıda yan filamentten oluşur.
Bu yapı, yaklaşık 1,3 milyar ışık yılı (Samanyolu’ndan 13 bin kat daha uzun) boyunca uzanır ve bu da onu uzunluk açısından evrendeki en büyük nesne yapar ve Laniākea süper kümesi gibi önceki rekor sahiplerini geride bırakır.
Ekip, “Quipu aslında kırmızıya kayma aralığındaki hedef kümelerin gökyüzü haritasında, bir tespit yönteminin yardımı olmadan gözle kolayca fark edilebilen belirgin bir yapıdır” ifadelerini kullandı.
Araştırma, evrenin farklı dalga boylarındaki madde dağılımını haritalamak için uzun süredir devam eden bir çabanın parçasıydı. Evrendeki uzak yapılar, elektromanyetik spektrumun kırmızı kısmına doğru dalga boylarında bir kayma gösterir.
Bu da kırmızıya kayma olarak bilinen bir olgudur. 0,3’e kadar kırmızıya kaymaya sahip nesneler iyi haritalanmış olsa da, araştırmacılar yeni çalışmayı 0,3 ila 0,6 arasındaki kırmızıya kaymalara odakladılar. Kırmızıya kayma ne kadar büyükse, nesneler o kadar uzaktadır.
Evrendeki en büyük yapılar
Yeni çalışmada bildirilen yapıların hepsi Dünya’dan yaklaşık 425 milyon ila 815 milyon ışık yılı uzaklıkta tespit edildi. Önceki çalışmalar, kozmosun daha derinlerinde daha büyük yapıların var olduğunu öne sürüyordu.
Evrendeki en büyük yapı için şu anki aday, Dünya’dan yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan ve tahmini 10 milyar ışık yılı genişliğinde gizemli bir madde yoğunluğu olan Hercules Corona-Borealis Büyük Duvarı’dır. Ancak Büyük Duvar’ın varlığı hala tartışmalıdır.
Quipu, araştırmacıların veri setlerinde keşfettikleri en büyük üst yapıydı, ancak ayrıca dört tane daha dev yapı buldular. En küçüğü olan Shapley üst kümesi, daha önce keşfedilen en büyük üst yapı olarak biliniyordu.
Şimdi üçü daha Quipu tarafından gölgede bırakıldı: Serpens–Corona Borealis üst yapısı, Hercules üst kümesi ve adını veren iki takımyıldız arasında uzanan Sculptor-Pegasus üst yapısı.
Araştırmacılar çalışmalarında, bu beş üst yapının birlikte galaksi kümelerinin %45’ini, galaksilerin %30’unu ve gözlemlenebilir evrendeki maddenin %25’ini içerdiğini bildirdi. Toplamda evren hacminin %13’ünü oluşturuyor.
Bu görüntü, yeni keşfedilen beş üst yapıyı göstermektedir. Quipu (kırmızı), yerel evrende bulunan en büyük yapıdır. Diğerleri Shapley (mavi), Serpens-Corona Borealis (yeşil), Hercules (mor) ve Sculptor-Pegasus’tur (bej).
Uzay gizemli yollarla hareket eder
Araştırmacılar ayrıca bu maddenin evrendeki genel çevreyi etkileme yollarını da tespit ettiler. Üst yapılar, uzayda eşit olarak bulunan Büyük Patlamadan kalan mikrodalga radyasyonu olan kozmik mikrodalga arka planını (CMB) etkiler.
Araştırmacılar ayrıca bu galaksi akımlarının yerel hızının evrenin genel genişlemesinin ölçümlerini etkilediğini keşfettiler: Üst yapıların hüküm sürdüğü yerde, galaksilerin yerel genişlemesi, Hubble sabiti olarak bilinen genel evrenin genişlemesinin ölçümünü bozabilir.
Son olarak, bu kadar çok maddenin kütle çekim kuvveti, kütle çekimsel merceklenme olarak bilinen ışığın bükülmesine neden olabilir ve bu da uzak gökyüzünün görüntülerini bozabilir.
Ayrıca, gelecekteki araştırmalarla bu büyük ölçekli yapıların galaksilerin evrimini nasıl etkilediğinin incelenebileceğini yazdı. Yapılar yalnızca geçici olsa da (evren her zaman genişliyor ve kümeleri yavaşça ayırıyor) muazzam boyutları onları önemli kılıyor.
Araştırmacılara göre, “Gelecekteki kozmik evrimde, bu üst yapıların birkaç çöken birime parçalanması kaçınılmazdır. Bu nedenle geçici yapılandırmalardır. Ancak şu anda karakteristik özelliklere sahip özel fiziksel varlıklardır ve özel ilgiyi hak eden özel kozmik ortamlardır.”
