Güneş Fizikçileri Güneş Lekesinin Üzerinde Aurora (Kutup Işıkları) Benzeri Radyo Emisyonu Tespit Etti
Karl G. Jansky Çok Büyük Dizisini kullanan gökbilimciler, bir güneş lekesinin üzerinde kutup ışığı benzeri uzun süreli radyo patlamaları gözlemlediler.
Bu keşif, kendi yıldızımızın yanı sıra benzer radyo emisyonları üreten uzak yıldızların davranışlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Bir güneş lekesinin üzerinde, Dünya’daki kutup ışıklarından kaynaklanan radyo emisyonlarına benzeyen radyo patlamaları keşfedildi. Bu çizimdeki pembe-mor çizgiler radyo emisyonlarını temsil etmektedir; güneş lekesine daha yakın olan yüksek frekanslı radyo sinyalleri pembe, düşük frekanslar ise mor renktedir. İnce çizgiler güneş lekesinin üzerindeki manyetik alan çizgilerini göstermektedir. Güneş lekesi, Güneş’in alt kısmındaki karanlık bölgedir.
New Jersey Teknoloji Enstitüsü’nden güneş fizikçisi Dr. Sijie Yu, “Bu güneş lekesi radyo emisyonu türünün ilk tespitini temsil ediyor” dedi.
Bir güneş lekesinin yaklaşık 40 bin km üzerinde (Güneş’te nispeten serin, karanlık ve manyetik olarak aktif bir bölge) tespit edilen bu tür radyo patlamaları daha önce yalnızca gezegenler ve diğer yıldızlarda gözlemlenmişti.
Dünya’da (Jüpiter ve Satürn gibi diğer gezegenlerde), güneş parçacıkları gezegenin manyetik alanına yakalandığında ve manyetik alan çizgilerinin birleştiği kutuplara doğru çekildiğinde, gece gökyüzünde auroralar parıldar.
Parçacıklar kutuplara doğru hızlandıkça birkaç 100 kilohertz civarında frekanslarda yoğun radyo emisyonları üretir ve ardından atmosferdeki atomlara çarparak onların aurora şeklinde ışık yaymasına neden olur.
Araştırma grubu; enerjik elektronların, bir güneş lekesinin üzerindeki manyetik alanların yakınlaşmasıyla sıkışıp hızlandığındaki gibi güneş lekesinin üzerindeki radyo patlamalarının da muhtemelen benzer bir şekilde üretildiğini öne sürüyor.
Hubble Uzay Teleskopu (HST), Jüpiter’in kuzey kutbu üzerinde Dünya büyüklüğünde gizemli bir aurora yakaladı.
Ancak Dünya’nın kutup ışıklarından farklı olarak, güneş lekelerinden gelen radyo patlamaları çok daha yüksek frekanslarda meydana gelir (100 binlerce kilohertz ila kabaca 1 milyon kilohertz arasında).
Dr. Yu, “Bu, güneş lekesinin manyetik alanının Dünyanınkinden binlerce kat daha güçlü olmasının doğrudan bir sonucudur. Keşif bizi heyecanlandırıyor çünkü güneş radyo fenomenine ilişkin mevcut görüşlere meydan okuyor ve hem Güneş’teki hem de uzak yıldız sistemlerindeki manyetik aktiviteleri keşfetmek için yeni yollar açıyor” dedi.
Benzer radyo emisyonları daha önce bazı düşük kütleli yıldız türlerinde de gözlemlenmişti. Bu keşif, kutup ışıkları benzeri radyo emisyonlarının, kutup bölgelerinde daha önce önerilen auroralara ek olarak, bu yıldızların üzerindeki büyük noktalardan da kaynaklanabileceği olasılığını ortaya koyuyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) Dünya üzerinde görülen çarpıcı kutup ışıkları.
Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde güneş fizikçisi Dr. N. Gopalswamy, “NASA’nın büyüyen güneş fiziği filosu, bu radyo patlamalarının kaynak bölgelerini araştırmaya devam etmek için oldukça uygundur.”
“Örneğin, Güneş Dinamikleri Gözlemevi (SDO), Güneş’in aktif bölgelerini sürekli olarak izliyor ve bu da muhtemelen bu fenomene yol açıyor” dedi.
Bu arada araştırma grubu, buldukları aurora benzeri radyo patlamalarına benzer görünüp görünmediğini anlamak için diğer güneş radyo patlamalarını yeniden incelemeyi planlıyor.
Dr. Yu, “Daha önce kaydedilen güneş patlamalarından bazılarının bu yeni tanımlanan emisyon örneklerinden olup olmadığını belirlemeyi amaçlıyoruz” dedi.
