Bir roketin yörüngeye fırlatılması asla rutin hale gelmemelidir. Muhtemelen 50’li ve 60’lı yıllarda bir roket fırlatmasının manşetlere çıktığı bir zaman vardı.

Şimdi sadece başka bir fırlatma. Geçtiğimiz yıl (2024) rekor kıran 263 fırlatma gerçekleşti. ABD 158, Çin 68 fırlatma gerçekleştirdi ve Avrupa, Rusya ve Japonya gibi diğer ülkeler/bölgeler fırlattı.

Geçtiğimiz yıl sadece 224 fırlatma tamamlandı ve iki yıl önce, 2022’de 168 fırlatma tamamlandı. Belki de şaşırtıcı bir şekilde, 2020’den önce rekor 1967’de 141 olarak belirlenmişti, roket uçuşunun geleceği hala oldukça canlı görünüyor! 

Belki de şaşırtıcı bir şekilde, roket uçuşu en saf haliyle yüzyıllar öncesine, kökeni antik Çin’e dayanır. 9. yüzyılda Çinlilerin, roket uçuşunun ilk örneklerinde düşmanlarına barutla çalışan bambu tüpleri ateşledikleri kaydedilmiştir.

Modern roketçilik, ancak 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert Goddard gibi mühendislerin ve bilim insanlarının çalışmaları sayesinde şekillenmeye başladı. 

Tsiolkovsky’nin teorik çalışmaları roket biliminin temellerini atarken, Goddard 1926’da Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk sıvı yakıtlı roketi başarıyla fırlattı.

II. Dünya Savaşı sırasında roket teknolojisi, keşif değil silah arayışı için hızla ilerledi. Almanya’nın V-2 roketini geliştirmesi, ilk uzun menzilli balistik füzeyi işaretlerken, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaş rekabeti roket gelişimini daha da hızlandırdı.

Sonunda bu, 1957’de Sputnik 1’in fırlatılmasına ve 1969’da Apollo 11 Ay’a inişe ve sonraki yıllarda uzak gezegenleri keşfetme görevleri ve uzay istasyonlarının kurulması için roket fırlatmalarına yol açtı.

Belki de son yıllardaki en muhteşem gelişmelerden biri ve 2024’te bunun güzel bir şekilde gösterildiği görüldü, uzay aracı roket kontrolü altında başarılı bir şekilde geri indi.

SpaceX bu teknolojiyi ilk olarak Falcon roketlerinin drone gemilerine inişi ile hızla ilerletiyordu ancak geçen yıl gerçek bir dönüm noktası yaşandı. 

Ekim ayında SpaceX Starship fırlatma aracının 5. test uçuşu gerçekleşti. Uçan en yüksek fırlatma aracı oldu ve Apollo Saturn V roketini 11 metre geride bıraktı.

13 Ekim’deki fırlatılışından ve üst kademenin alt yörüngesel bir yörüngeye yerleştirilmesinden (uzaya ulaştı ancak geri dönmeden önce bir yörüngeyi tamamlamadı) sonra güçlendirici geri döndü!

Sadece parçalanmadı veya paraşütlere bağlı olarak yere düz bir şekilde düşmedi, fırlatma rampasına geri dönmek için güçlü Raptor motorlarını kullandı.

İnişten sonra yavaşladı, neredeyse havada asılı kaldı, ardından tekrar yere değmeden önce fırlatma rampasıyla hizalanmak için yanlara doğru manevra yaptı. Fırlatma kulesinin kollarına döndüğünde, kollar roketi kavradı ve motorlar kapandı! 

2024’ün roket uçuşunda SpaceX güçlendirici inişleri dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere bazı şaşırtıcı gelişmelere tanıklık ettiğine şüphe yok. 2025’te ne olacak? Önümüzdeki yılda neler bekleyebiliriz? 

Bu yıl saf roket fırlatma dönüm noktaları göreceğimizden emin değilim ancak önümüzde bazı heyecan verici görevler var.

NASA’nın SPHEREx’i (gökyüzünü optik ve yakın kızılötesi olarak haritalamak için yeni uzay gözlemevi) fırlatması, SpaceX’in Ay yüzeyine görevler fırlatması (Teksas yapımı Blue Ghost ve bir Japon iniş aracı), Haven-1 adlı yeni bir ticari uzay istasyonu.

Her şey planlandığı gibi giderse Haziran ayından beri planlanan 1 haftalık görevlerinden sonra ISS’de mahsur kalan Suni Williams ve Butch Wilmore’un sonunda Dünya’ya dönüşünü görebiliriz!