Evrendeki Kayıp Madde Bulundu Mu?

Evrendeki sıradan maddenin yarısı eksik ancak  bulunamaz mı?

Uzun zamandır aranan madde gökadalar arasındaki boşluklarda saklanıyor gibi görünüyor

Avustralya Kare Kilometre Dizisi Pathfinder
Avustralya’daki Radyo Teleskop Dizisi tarafından tespit edilen diğer galaksilerden gelen radyo dalgalarının kısa, parlak flaşlarının gözlemlenmesi, evrenin tüm “eksik maddesinin” galaksiler arası alanda gizlendiğini göstermektedir.

Bir radyo patlaması dalgaları uzayda ilerlerken ne kadar fazla galaktik maddeye rastlarsa, düşük frekanslı dalgaları o kadar uzağa düşürür ve radyo sinyali Dünya’ya ulaştığında tespit edilebilir bir yayma oluşturur.

Kaliforniya Üniversitesinden astrofizikçi J. Xavier Prochaska ve arkadaşları, hepsi Avustralya’da bulunan Kilometre Dizisi Pathfinder tarafından tespit edilen beş gökadadan beş ayrı hızlı radyo patlamasını (FRB) inceledi. Her bir FRB için araştırmacılar, galaksiler arası uzayda yolculuk sırasında patlamanın karşılaştığı bariyerlerin sayısını hesaplamak için farklı frekanslardaki radyo dalgalarının varış zamanlarını karşılaştırdılar.

Hızlı gökada patlamaları olarak adlandırılan diğer galaksilerden gelen radyo dalgalarının parlak patlamaları, gökbilimcilerin daha önce saptanamayan sıradan maddeleri bulmasına yardımcı oldu. Radyo dalgaları evreni geçerken karşılaştıkları parçacıklardan etkilenir. Her ne kadar radyo dalgaları boş alanda aynı hızda hareket etseler de, daha yüksek frekanslı dalgalar (mor olanlar) galaksiler arası maddeden daha düşük frekanslı dalgalardan (kırmızı olanlar) daha hızlı geçer.

Gökbilimciler,  farklı frekanslardaki radyo dalgalarının Dünya’ya ne zaman geldiğini ölçerek, FRB’nin evrendeki yolculuğunda ne kadar madde parçacığı ile karşılaştığını bulabilirler. Bu, daha önce kayıp olduğu düşünülen galaksiler arasındaki gölgeli bölgelerdeki maddeyi tanımlamalarını sağlar. Prochaska ve ekibi daha sonra, FRB’nin ev sahibi galaksiyle Samanyolu arasındaki mesafeyi kullanarak, bu yol boyunca baryon yoğunluğunu hesapladılar. Samanyolu ile beş FRB ev sahibi galaksinin her biri arasındaki ortalama madde yoğunluğu, metreküp başına yaklaşık bir baryon çıktı.

Samanyolu’ndaki malzeme, yaklaşık 1 milyon kat daha yoğun, Prochaska’ya göre, “galaksiler arası şeyleri ‘çok incecik bir ortam’ yapıyor.” Ancak araştırmacılar, birlikte ele alınan tüm bu incelikli malzemenin, evrenin eksik maddesini açıklamak için yeterli olduğunu söylüyor. Sıradan maddeyi modern evrenin genel maddesinin ve enerjisinin yaklaşık yüzde 5’ine kadar getiriyor. Boulder Üniversitesi’nden astrofizikçi J. Michael Shull, modern evrendeki baryonların sayısı hakkında sonuçlar çıkaracak olan FRB gözlemlerinin “beşinin çok az sayıda” olduğu konusunda uyarıyor.

Cornell Üniversitesi’nden radyo astronom Shami Chatterjee, “kozmik istasyonlar olarak daha hızlı radyo patlamalarının kullanılması, evrendeki tüm maddelerin tam olarak nerede olduğunu saptamak için de yararlı olacaktır” diyor. Şu anda, araştırmacılar kayıp ve bulunan konu hakkında söyleyebilecekleri şey, bunun galaksiler arasında olduğu, ancak binlerce FRB gözlemiyle, gökbilimciler Samanyolu ile kozmik ağı haritalamak için diğer galaksiler arasındaki baryon yoğunluğundaki ufak değişiklikleri ortaya çıkarmaya başlayabilirler.

Önceki İçerikEvrende Gözlediğimiz En Bol 10 Elementin Kaynağı…
Sonraki İçerikTürkiye Semalarında Görülen Ateş Topu Paniği…