Gökbilimciler ilk kez bulutsuz, Jüpiter benzeri bir gezegen keşfetti
Harvard ve Smithsonian Astrofizik Merkezindeki Gökbilimciler, gözlemlenebilir atmosferinde tek bir bulut veya pus olmayan Jüpiter benzeri bir gezegeni ilk kez tespit ettiler. WASP-62b olarak adlandırılan gaz devi, ilk olarak 2012’de Geniş Açılı Gezegen Arama (WASP) Güney araştırması ile tespit edilmişti. Bununla birlikte, atmosferi şimdiye kadar hiç yakından incelenmemişti.
Astrofizik Merkezi’nde çalışmayı yöneten Munazza Alam, “dış gezegenlerin karakterizasyonu üzerinde çalışıyorum. Keşfedilen gezegenleri alıyorum ve atmosferlerini karakterize etmek için onları takip ediyorum” dedi. “Sıcak Jüpiter” olarak bilinen WASP-62b, 575 ışık yılı uzaklıkta ve güneş sistemimizdeki Jüpiter’in kütlesinin yaklaşık yarısı kadardır. Bununla birlikte, güneşin etrafında dönmesi yaklaşık 12 yıl süren Jüpiter’in aksine, WASP-62b yıldızının etrafında sadece dört buçuk günde bir dönüşünü tamamlıyor.
Yıldızla olan bu yakınlık onu aşırı derecede sıcak yaptığından ötürü “sıcak Jüpiter” adı verilmiştir. Alam, Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanarak, atmosferindeki kimyasal elementleri tespit etmek için elektromanyetik radyasyon çalışması olan spektroskopi yöntemini kullanarak gezegenin verilerini ve gözlemlerini inceler.
Alam, WASP-62b’yi ev sahibi yıldızının önündeki konumda üç kez tararken özellikle izledi ve gezegenin atmosferindeki sodyum ve potasyum varlığını tespit edebilen görünür ışık gözlemleri yaptı. Alam, “İlk başta bu gezegen için pek heyecanlı olmadığımı itiraf ediyorum. Ama verilere bakmaya başladığımda gerçekten heyecanlandım” dedi. Potasyum olduğunun kanıtı olmasa da, sodyumun varlığı çarpıcı bir şekilde açıktı.
Ekip, verilerindeki sodyum emilim çizgilerinin veya parmak izinin tamamını görüntüleyebildi. Alam, atmosferdeki bulutlar veya pusun sodyumun tam izini gizleyeceğini söylüyor ve gökbilimciler genellikle bu nedenle sodyumun varlığına dair yalnızca küçük ipuçları bulabiliyorlar. Alam, “bu, açık bir atmosfer gördüğümüzün kanıtıdır” diyor.
Bulutsuz gezegenler son derece nadirdir; Son araştırmalara göre gökbilimciler dış gezegenlerin yüzde 7’sinden daha azının temiz bir atmosfere sahip olduğunu tahmin ediyorlar. Örneğin, berrak bir atmosfere sahip ilk ve tek bilinen diğer öte gezegen 2018’de keşfedilmiş WASP-96b olarak adlandırılan bu gezegen, sıcak Satürn olarak sınıflandırılmıştı.
Gökbilimciler bulutsuz atmosferlere sahip dış gezegenleri incelemenin nasıl oluştuklarını daha iyi anlamaya yol açabileceğine inanıyorlar. Alam, “nadir olmaları başka bir mekanizmanın devam ettiğini veya çoğu gezegenden farklı bir şekilde oluştuklarını gösteriyor” diyor. Berrak atmosferler, gezegenlerin kimyasal bileşimini incelemeyi de kolaylaştırır, bu da bir gezegenin yapısının neden oluştuğunun belirlenmesine yardımcı olabilir.
James Webb Uzay Teleskobu’nun bu yılın sonlarında piyasaya sürülmesiyle, ekip WASP-62b’yi incelemek ve daha iyi anlamak için yeni fırsatlara sahip olmayı umuyor. Teleskopun daha yüksek çözünürlük ve daha iyi hassasiyet gibi gelişmiş teknolojileri, silikon gibi daha fazla elementin varlığını aramak için atmosferi daha da yakından incelemelerine yardımcı olacaktır.