ESA tarafından inşa edilen uzay teleskopu, önümüzdeki altı yıl boyunca galaksi dışı gökyüzünün üçte birinden fazlasını kaydedecek ve bugüne kadarki en doğru üç boyutlu evren haritasını oluşturacak.

Araştırmacılar, evrenimizin yüzde 95’ini oluşturan gizemli şey, karanlık madde ve karanlık enerjinin uzay ve zamana baktığımızda gördüklerimizi nasıl etkilediğini keşfetmek için Öklid’in haritasını kullanmayı planlıyor.

Jet Tahrik Laboratuvarı’ndan (JPL) Öklid ekibinin lideri fizikçi Jason Rhodes, “Öklid, kozmoloji tarihinde gerçekten ilginç bir zamanda denk geliyor. Öklid’in henüz ortaya çıkan soruları yanıtlamakta harika olacağı bir zamana giriyoruz. Ve Öklid’in aklımıza bile gelmeyen soruları yanıtlamak için harika olacağına eminim” dedi.

Uzay aracı, kalkıştan yaklaşık dokuz dakika sonra Dünya etrafında sabit bir yörüngeye girdi. Yaklaşık 40 dakika sonra teleskop ikinci aşamadan ayrıldı ve uzayda bilimsel yolculuğunun başlayacağı bir noktaya doğru seyahate başladı.

Bilim insanları Öklid’i ekstra galaktik gökyüzünün geniş alanlarını tek seferde taramak için kullanacak. Öklid, kaydettiği bölgelerden daha da geriye uzanarak evrenin yapısını ve Büyük Patlamadan yaklaşık bir milyar yıl sonrasını kurgulayacak.

Öklid görevinde teorik evrenbilimci (kozmolog) olan Guadalupe Cañas Herrera, “İnanılmaz. Çok duygusalım ama aynı zamanda uzayda gerçekten bir teleskopa sahip olabilmemiz için bugüne kadar yapılan her şey için son derece müteşekkirim” dedi.

Uzay teleskobunun hedeflerinden biri, kozmosun ışığı yaymayan, soğurmayan veya yansıtmayan görünmez yapıştırıcısı olan karanlık madde. Karanlık madde, fizikçilerin çabalarına rağmen şimdiye kadar doğrudan tespit edilemedi, ancak galaksilerin hareket yolu üzerindeki çekim etkisinden dolayı var olduğu biliniyor.

Öte yandan karanlık enerji, galaksileri birbirinden uzaklaştıran çok daha gizemli bir güçtür. Hızla genişleyen evrende Öklid’in kozmos haritaları, zayıf kütle çekimsel mercekleme olarak bilinen bir etki olan, arkasındaki galaksilerden gelen ışığı nasıl saptırdığına bağlı olarak karanlık maddenin uzay-zaman boyunca nasıl dağıldığını ortaya çıkaracak.

CERN’den parçacık fizikçisi Clara Nellist, “Aynı şeyi farklı açılardan arıyoruz. Dünya tabanlı deneylerdeki araştırmacılar, detektörleriyle karanlık madde parçacıklarının izlerini arıyor. Evrenimizde nasıl dağıldığına dair topladığımız herhangi bir bilgi, onu çarpışmalarımızda daha odaklı bir şekilde aramamıza yardımcı oluyor” dedi.

ESA’dan evrenbilimci Xavier Dupac, “Bu enerjinin sabit olmadığını, ancak zamanla değişen bir şey olduğunu öğrenirsek, o zaman devrim niteliğinde olur. Çünkü temel fizik hakkında bilinenleri alt üst eder. Böyle bir keşif, sürekli genişleyen evrenimiz gibi görünen şeyin nihai kaderine bile ışık tutabilir” dedi.

Öklid, bir seferde iki dolunay büyüklüğünde bir gökyüzünü fotoğraflayabilen 600 mega piksel çözünürlüklü kameradan oluşan bir görüntüleyiciye sahip. Bilim insanları bu aletle galaksilerin şekillerinin önlerindeki karanlık madde tarafından nasıl bozulduğunu öğrenebilecekler.

Aynı zamanda, hem görünmeyen dalga boylarında galaksileri kaydetmek hem de uzak kozmostan evrenin genişlemesinden kaynaklanan ışıkta dalga boyu uzatma etkisi olan kırmızıya kaymalarını ölçmek için kullanılacak bir yakın kızılötesi spektrometre ve fotometreye sahip.

Paris Astrofizik Enstitüsü’nden gökbilimci Dr. Yannick Mellier, “ana bilim hedeflerinin ötesinde, Öklid’in Hubble Uzay Teleskopuna (HST) rakip bir görüntü kalitesiyle 12 milyar galaksinin benzersiz bir gökyüzü araştırması yaratacağını, on yıllar boyunca astronominin tüm alanları için bir altın madeni olacağını” söyledi.