Hubble teleskobu, ‘Mega Kuyruklu Yıldız’ Bernardinelli-Berstein’ın şimdiye kadar görülenlerin en büyüğü olduğunu doğruladı
Bu devasa bir kuyruklu yıldız olup aslında şimdiye kadar görülen en büyük kuyruklu yıldızdır. Hubble Uzay Teleskobu tarafından yapılan yeni yapılan gözlemler bunu onaylıyor.
NASA’dan yapılan bir açıklamaya göre, C/2014 UN271 (Bernardinelli-Bernstein) olarak bilinen kuyruklu yıldızın çekirdeği (katı merkezi bölgesi), yaklaşık 129 km boyunca uzanıyor. Bu durumda ortalama bir kuyruklu yıldız çekirdeğinden yaklaşık 50 kat daha büyük olduğunu anlıyoruz.
Kuyruklu yıldızın boyutunu doğrulayan araştırmacılardan David Jewitt, “Bu kuyruklu yıldız, güneş sisteminin uzak kısımlarında görülemeyecek kadar sönük olan binlerce kuyruklu yıldız için kelimenin tam anlamıyla buzdağının görünen kısmıdır. Her zaman bu kuyruklu yıldızın büyük olması gerektiğinden şüphelenmiştik çünkü bu kadar uzak mesafede çok parlaktı. Şimdi öyle olduğunu onaylıyoruz” diyor.
Kuyruklu yıldız şu anda Dünya’dan çok uzakta ve saatte takribi 35 bin km hızla yaklaşıyor. Bir milyon yıldan fazla bir süredir güneşe doğru çekilerek yol alıyor. Hesaplamalara göre endişelenecek bir durum yok çünkü bize göre en yakın olduğu mesafe yaklaşık 1,6 milyar km olacak ve bu konuma 2031 yılında ulaşacak.
Daha önce, “en büyük çekirdek” unvanını elinde tutan kuyruklu yıldız, 2002 yılında gözlenen yaklaşık 96 km çapında olduğu tahmin edilen C/2002 VQ94 idi. Bu yeni dev kuyruklu yıldız ilk olarak 2010’da gözlemlendi. Birkaç yıl sonra, gökbilimciler Pedro Bernardineli ve Gary Bernstein, nesneyi Şili’deki Cerro Tololo Gözlemevi’nde Karanlık Enerji Araştırması tarafından toplanan arşiv verilerinde buldular.
İlk keşfinden bu yana nesne, hem yer tabanlı teleskoplar hem de Hubble gibi uzay tabanlı teleskoplar gibi çeşitli araçlarla inceleniyor. Hubble’ın gözlemleriyle, araştırmacılar sonunda bu “kirli kartopu”nun devasa boyutunu resmi olarak doğrulayabildiler (Kuyruklu yıldızlar, kaya, buz ve diğer malzemelerden oluştuğu için “kirli kartopu” olarak adlandırılırlar, ancak nesnelerin bileşimi değişebilir).
Bu noktada, Bernardinelli-Bernstein Kuyruklu Yıldızı’nın yörüngesi üzerinden yapılan hesaplar sonucu, “sadece” yaklaşık Güneşten 3,2 milyar km uzakta olduğu ve ayrıca buzlu nesnenin yaklaşık eksi 211 santigrat derecede olduğu tespit edildi.
Soğuk olsa da, bu sıcaklık, karbon monoksitin kuyruklu yıldızın kayalık yüzeyinden süblimleşmesine (katı malzemenin gaz haline geldiği bir süreç) izin verecek kadar sıcak olduğundan kuyruklu yıldızın katı merkezi bölgesini çevreleyen toz ve gazdan bir zarf yani bir “koma” yaratır.
Macau Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacı Man-To Hui, “Bu, güneşten hala çok uzaktayken ne kadar aktif olduğu düşünüldüğünde, inanılmaz bir nesne. Kuyruklu yıldızın oldukça büyük olabileceğini tahmin ettik, ancak bunu doğrulamak için en iyi verilere ihtiyacımız vardı” dedi.
Bu nedenle ekip, 8 Ocak 2022’de kuyruklu yıldızın beş fotoğrafını çekmek için Hubble’ı kullandı. Ekibin çekirdeğin boyutunu doğrulamada karşılaştığı ana zorluk, çekirdek ile kuyruklu yıldızın koması arasındaki ayrımı yapmaktı. Kuyruklu yıldızın çekirdeğinin tam olarak tanımlanması için cisim çok uzakta olduğundan ekip teleskopla kuyruklu yıldızın yerini gösteren bir ışık sinyali tespit etti.
Daha sonra sahip oldukları Hubble Uzay Teleskopunun gözlemlerini kullanabildiler ve nesnenin komasının nerede olacağını göstermek için bir bilgisayar modelleme tekniği kullanarak çekirdeğinin boyutunu belirleyebildiler.
Yukardaki videoda kuyruklu yıldızla ilgili bilgiler İngilizce olarak anlatılmakta. Türkçe alt yazı seçeneği için videonun sağ alt kısmında bulunan CC butonuna tıkladığınızda açılan “English” sekmenine tıklayın.
Ekip, verilerini Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) tarafından yapılan daha önceki gözlemlerle karşılaştırdı ve ALMA ile yapılan daha önceki boyut tahminlerinin yeni Hubble bulgularıyla uyumlu olduğunu buldu.
Ayrıca, ALMA’nın radyo gözlemleri, kuyruklu yıldızın yüzeyinin beklediklerinden daha karanlık olduğunu gösterdi ve nesnenin yansıtıcılığını bilmelerine olanak sağladı. Bunun için Jewitt, “Büyük ve kömürden daha siyah” dedi. Dünya’dan çok uzak olan ve güneş sistemimizin en uzak noktalarından kaynaklanan bu kuyruklu yıldızın, güneş etrafında 3 milyon yıllık eliptik bir yörüngede seyahat ettiği düşünülüyor.
Bilim insanları, Bernardinelli-Bernstein’ın çok sayıda kuyruklu yıldızın bulunduğu güneş sistemimizin en uzak bölgesi olan Oort bulutundan yola çıktığını düşünüyor. Bu uçsuz bucaksız, dağınık bulutun içinde yer alan kuyruklu yıldızların güneşe daha yakın oluştuğu, ancak güneş sistemimizde yeni doğan dev gezegenlerin kütle çekimsel etkileşimleri sonucu çok daha uzağa fırlatıldığı sanılıyor.